Wie naar Bretagne, in het westen van Frankrijk, gaat komt vroeg of laat prehistorische monumenten tegen. Het gebied kent een zeer oude bewoningsgeschiedenis en dat zie je terug in de vele monumenten. Je vindt de monumenten uit de steentijd in allerlei vormen, van rijen stenen (alignements), cromlechs (rijen stenen in ronde vormen), menhirs, hunebedachtige bouwwerken, grafheuvels enz. Er liggen er duizenden. In een vorig artikel heb ik het gebied van Carnac beschreven. In dit artikel ga ik in op een aantal andere zeer interessante monumenten, voornamelijk in het departement Morbihan in de omgeving van Carnac.
Bretagne, een mooi vakantiegebied.
Bretagne ligt in westen van Frankrijk. Het heeft een eigen karakter ten opzichte van andere gebieden in Frankrijk. Het is een schiereiland en bestaat uit de departementen Côtes-d’Armor, Finistere, Ille-et-Vilaine en Morbihan. Het gebied heeft een kustlijn van meer dan 1200 kilometer. Het landschap van Bretagne wordt gekenmerkt door grote stenen, baaien, ruige rotskusten, zandstranden en een prachtig binnenland. In Bretagne heerst een zacht zeeklimaat. Het binnenland van Bretagne bestaat uit (oer)bossen, weilanden en groene heuvels.
In dit artikel gaat het om prehistorische monumenten in het departement Morbihan.
Op stap naar de prehistorische monumenten
Locmariaquer
De eerste locatie die we bezoeken is de parkachtige omgeving van Locmariaquer. Het ligt niet ver van Carnac aan de kust. Op het terrein zijn een drietal beroemde monumenten te zien. Table des Marchands, Grand Menhir en de Tumulus d’Er-Grah. We beginnen met de Table des Marchands.
De Tables des Marchands is een van de beroemdste steentijd monumenten in de Morbihan. Hij is gebouwd tussen 3900 en 3800 v. Chr. Tot 1937 was het een open monument zonder dekheuvel. In dat jaar hebben ze hem teruggebouwd zoals hij er waarschijnlijk ooit heeft uitgezien. Dit is zoals we hem nu kunnen bezoeken. Het bijzondere aan dit momument zijn, naast de gigantische deksteen van 6,5 bij 4 meter, de vele tekeningen die in de stenen zijn gegraveerd (onder andere in de dekplaten). Het meest bijzondere is de achterste steen met allerlei symbolen, waaronder 56 kromstaven in vier rijen. De betekenis ervan is onbekend.
Het tweede monument op het terrein is de 170 meter lange Tumulus d’Er-Grah. Deze is ouder dan de Tables des Merchands en is tussen 4000 en 4500 v. Chr. gebouwd.
Het derde monument op het terrein is de gebroken menhir. Hij wordt ook wel de Steen van de Hekserij genoemd. Het is de grootste menhir ter wereld, heeft een lengte van 20 meter en heeft een gewicht van 347 ton. Hij is helaas in vier stukken gebroken. Het blok steen komt waarschijnlijk uit een oude steengroeve, 4 kilometer verderop.
Dolmen van Mane Kerioned
Niet ver van Carnac (3,5 km noordelijk) liggen drie dolmen. Twee zonder dekheuvel en eentje met een dekheuvel. Die met de dekheuvel is gestaureerd. De reden is dat in deze dolmen in een aantal stenen inscripties te vinden zijn.
Quadrilatere
De volgende plek die we bezoeken is Quadrilatere. Het ligt ten noorden van Carnac in de bossen. Het is een rechthoekig terrein van 37 bij 7 meter. Waarschijnlijk heeft in het midden ooit een grafheuvel gelegen. Daar is nu niets meer van terug te vinden.
Golfe du Morbihan/Gavrinis
De volgende locatie die we bezoeken is de Golfe du Morbihan. We gaan naar Gavrinis. Dit kun je alleen bezoeken met een bootje die op gezette tijden vanuit de haven vertrekt. Ter plekke aangekomen staan een aantal gidsen klaar die het verhaal van het bijzondere monument vertellen.
Dolmen van Crucuno
Een zeer bijzonder megalithisch monument is de Dolmen van Crucuno in Plouharnel. Oorspronkelijk is hij nog groter geweest. Meerdere stenen zijn gebruikt in bouwwerken in het dorp.
Dolmen mane Croch
De dolmen van Mane Croch bestaat uit een gezelschap van een aantal dolmen bij elkaar.
Dolmen van Kerival
En omdat we er niet genoeg van krijgen, hier nog eentje – de Dolmen van Kerival.
De monumenten beschreven in dit artikel geven een beeld van de diverse soorten prehistorische overblijfselen in het departement Morbihan. De meeste beschreven monumenten liggen in de omgeving van Carnac. Wie geinteresseerd is in de prehistorie moet echt eens een vakantie doorbrengen in dit gebied.
Voor meer informatie over Morbihan en de vele monumenten zie http://www.morbihan-toerisme.nl/home/onmisbaar-in-de-morbihan/menhirs-en-dolmens-in-de-morbihan. U ziet op deze website dat er nog veel meer prehistorische monumenten in het gebied liggen dan ik hier heb beschreven.
Door Harrie Wolters
