Zuring; kleurt een groen grasland rood

Geplaatst door

8500

Zuring is een geslacht uit de familie van de duizendknoop, hiertoe behoren zo’n 200 soorten. In ons land kennen we vijftien soorten, namelijk, in alfabetische volgorde,: bermzuring, bloedzuring, geoorde zuring, goudzuring, kluwenzuring, krulzuring, moeraszuring, paardenzuring, ridderzuring, schapenzuring, Spaanse zuring, spinaziezuring, veldzuring, waterzuring en wilgzuring. Om dit artikel leesbaar te houden bespreken we slechts de vier meest voorkomende soorten zuring: ridderzuring, krulzuring, veldzuring en schapenzuring. In het Oertijdpark is veldzuring te vinden. Zuring groeit vaak op zurige grond. Over het algemeen worden de zuringplanten beschouwd als onkruid, maar sommige soorten zijn eetbaar.

Gebruik van prehistorie tot nu

In de prehistorie werd zuring gegeten als groente, maar waarschijnlijk ook gebruikt als medicijn, zie hieronder. De hoge voedingswaarde is een goede reden om het onkruid te eten, maar ook het feit dat het gemakkelijk te vinden is en dat het algemeen voorkomt. De zuring kan als kruid worden gebruikt om omeletten, soepen en sauzen te voorzien van een fris-zuur smaakje. Met de wortel van de zuring kan wol rood zijn geverfd. In het Oertijdpark gebruiken we weegbree en zuring om vlees en vis te kunnen koken in leem. De keuze voor deze twee soorten zijn te verklaren door de eetbaarheid, de grote bladeren en de regelmaat waarbij deze bladeren te vinden zijn. Vroeger werd in Nederland melk met krenten en zuring gekookt totdat het een papje werd. Dit papje zou de darmen spoelen.

Veldzuring, en andere zuringsoorten, werden in het antieke Egypte en bij de oude Grieken als wilde groente gegeten. De oude Romeinen aten veldzuring bij vetrijke maaltijden om het vet beter te kunnen verteren. In de oudheid at men veldzuring om scheurbuik, door een tekort aan vitamine C, te voorkomen. In de Middeleeuwen werd het blad van veldzuring gebruikt om er roomboter in te verpakken. Vroeger geloofde men dat het vee vlooien zou krijgen als het de zaden van de veldzuring zou opeten. Het sap van de veldzuring werd gedronken bij koorts (het leste de dorst) en vers was het blad een uitstekend middel bij scheurbuik. Sap van de veldzuring wordt gebruikt om roest, schimmel- en inktvlekken te verwijderen uit linnengoed, hout, zilver en mandenwerk.

Eetbaar? Niet te veel…

Vanwege bepaalde stoffen in de plant is het echter raadzaam zuring niet te vaak te eten. Veldzuring wordt, in tegenstelling tot krulzuring, niet geadviseerd voor inwendig gebruik in verband met het hoge oxaalzuurgehalte. Veldzuring en krulzuring moeten daarom niet verward worden. Er zit wel vrij veel oxaalzuur in, oxaalkristallen kunnen in de nieren neerslaan en dit kan bij mensen en dieren dan leiden tot de vorming van nier- en blaasstenen. Wanneer je veldzuring als basisgroente eens in de drie a vier weken eet, is het meestal geen probleem, en elke dag een blaadje veldzuring door het eten doen is ook ongevaarlijk. Bij kinderen moet je voorzichtiger zijn omdat zij extra aanleg voor het ontwikkelen van nier- en blaasstenen kunnen hebben.

Veldzuring is een lekkere wilde groente. De bladeren zijn eetbaar. Het kan bereid worden zoals spinazie of postelein. De smaak lijkt op spinazie. In Nederland is het eten van veldzuring minder gebruikelijk dan in Duitsland, waar men veldzuringsoep kent, of in België waar stamppot veldzuring gegeten wordt. Honderd gram veldzuring bevat 90% van de aanbevolen dagelijkse hoeveelheid vitamine C. Het lijkt dus een gezonde groente te zijn. Zwangere vrouwen wordt echter geadviseerd om geen veldzuring te eten omdat dit de baarmoeder zou kunnen prikkelen.
Als kruid is het goed te gebruiken voor een fris-zuur smaakje bij omeletten, soepen en sauzen.
De bladeren kun je rauw eten als een bijzondere salade, bladeren kunnen ook gedroogd worden en tot een kruid worden vermalen. In Nederland is het een onderdeel van ‘paling in het zuur’. In Vlaanderen is zuring een ingrediënt voor ‘paling in ’t groen’. In Duitsland wordt veldzuring vaak aan een spinaziestamppot toegevoegd zodat het geheel kruidiger smaakt en het wordt ook door een Frankfurter saus gedaan. Je kunt jong zuringblad heel goed door een omelet doen.

Medicinaal?

Veldzuring is een zuur, samentrekkend verkoelend kruid dat urine afdrijft. Het wordt zelden gebruikt als geneeskrachtig kruid.

Zaden van veldzuring werden vroeger wel aan kinderen gegeven als middel tegen darmwormen. Uitwendige toepassingen zijn er in zalven en kompressen voor verbrandingen, bij huidinfecties en traag helende wondjes. Azijn van zuring wordt als lotion gebruikt bij jeukende en brandende huidaandoeningen, 1:1 verdund met water werkt het verkoelend bij insectenbeten. In een koud kompres van water en azijn is de werking verzachtend, vooral na zonnebrand.
De hoofdwortel van krulzuring wordt van de hier genoemde soorten zuring het meest in geneesmiddelen toegepast. Geneeskrachtige eigenschappen zijn mild laxerend, gal opwekkend en verkoelend. Geneeskrachtig gebruik: inwendig voor chronische huidziekten, geelzucht, constipatie (vooral met huiduitslag), leverstoornissen en bloedarmoede. Overmaat kan misselijkheid en huidontstekingen veroorzaken. In de homeopathie wordt het gebruikt bij strottenhoofdontsteking, droge hoest en zere keel. Krulzuringwortel wordt beschouwd als een laxerend kruid en is het bruikbare onderdeel.
Krulzuring en ridderzuring werden beiden lang gebruikt voor huidaandoeningen, hebben dezelfde bestanddelen en bevattende de laxerende stof antrachinon. Krulzuring werd door 19e eeuwse Amerikaanse natuurgenezers vaker gebruikt dan ridderzuring en wordt tegenwoordig het meest gebruikt. Het is een bitter, samentrekkend, verkoelend kruid dat lever en galblaas stimuleert, ontgift en laxeert.