Kralensnoer van Exloo

3
2867

Op 18 maart 2010 werd de replica van het kralensnoer van Exloo geschonken aan het Hunebedcentrum door het bestuur van het Bebinghehoes. Sinds die tijd ligt het kralensnoer van Exloo in de expeditiepoort IJstijden en Prehistorie van UNESCO Geopark de Hondsrug, waar iedereen kan genieten van deze prachtige vondst.

Oorspronkelijk is in opdracht van het Bebinghehoes met medewerking van het Drents museum een replica vervaardigd door Museum Technische Werken te Groningen. Op 22 juni 2001 is de replica van het kralensnoer door het gemeentebestuur ter beschikking gesteld aan het Bebinghehoes.

Het originele kralensnoer is te bewonderen in het Drents Museum te Assen.

Kralensnoer van Exloo (replica)

De vondst

In april van het jaar 1881 is het kralensnoer van Exloo gevonden op een diepte van bijna twee meter tussen Exloo en Exloërmond. De vinder is een arbeider in het veen met de naam Joannes Leutscher. Opvallend is dit kralensnoer uit het veen met een aantal bijzondere kralen:
• Één fragment van brons of koperblik;
• Vier gesegmenteerde kralen van blauwgroene faience;
• 19 kleine ronde kralen van tin;
• Zes segmenteerde kokervormige kralen van tin en;
• 14 barnstenen kralen.

Het fragment van brons of koperblik wordt wel gezien als een stuk van de sluiting. Voor een bedrag van tien gulden zijn de kralen door het Drents museum aangekocht. De burgemeester toentertijd heeft het geld echter nooit uitgekeerd aan de vinder. Van de losse kralen is het kralensnoer samengesteld.

De mogelijke sluiting van de ketting van brons.

Datering & handel

Het kralensnoer is te dateren rond 1.800-1.100 v.Chr. oftewel de periode midden-bronstijd. Het kralensnoer wordt wel gezien als een bewijs voor een groot handelsnetwerk op internationaal vlak. Van de Britse eilanden lijken de kralen van faience en tin te komen. De barnstenen kralen komen uit het gebied langs de Noordzee, misschien Nederland.

Twee barnstenen kralen met kralen van tin ertussen.
Figure 4. Kralen van faience en tin.

Raadsels & mysterie

Het kralensnoer is bijzonder door de combinatie van materialen: brons, tin, barnsteen en faience. Het snoer is bewust als offer achtergelaten in het veen. De vondst prikkelt onze fantasie, want wie heeft het gemaakt, wie droeg het en waarom werd het achtergelaten in het veen…

Het veen in het Oertijdpark.

Literatuur

GERDING, M. & H. HILLINGA, 2007. Het Drenthe Boek. Waanders Uitgevers, Zwolle.
VONK, H.J., 1973. Dit land van hei en hunebedden. Westfriesland, Hoorn.
BUTLER, J.J., 1990. Bronze Age Metal and Amber in the Netherlands (I). Palaeohistoria 32 (1990).
HAVEMAN, E., 2004. Het kralensnoer van Exloo. Nieuw licht op een oude vondst. Doctoraal scriptie RUG, februari 2004.

Door Nadine Lemmers

3 REACTIES

  1. Het kralen snoer en vinder heet geen Johannes ,maar Joannes ,en het uitgekeerde bedrag van 10 gulden heeft de Burgemeester in zijn zak gestoken en is niet aan Joannes de echter vindr uitgekeerd , ik ben een nazaat van Wening en leutscher de dochter van Gezinus Wening..

    • Geachte mevrouw Wenning,

      Dat is zeer waardevolle informatie. Ik ga de tekst aanpassen.

      Met vriendelijke groet, Harrie Wolters

  2. Wie helpt me? Ik tel dertien barnstenen kralen, in de tekst staat 14 barnstenen kralen, kunnen de barnstenen kralen met pijltjes worden aangewezen? Waar zie ik een stukje barnsteen over het hoofd?

LAAT EEN REACTIE ACHTER

Vul alstublieft uw commentaar in!
Vul hier uw naam in

Deze site gebruikt Akismet om spam te verminderen. Bekijk hoe je reactie-gegevens worden verwerkt.