Bomen waren in de prehistorie onmisbaar. Hout werd gebruikt als brandstof, maar ook als bouwhout, grondstof voor gereedschap, keukengerei, boten en omheiningen. Maar ook kan het een voedselbron zijn. In dit artikel willen we laten zien waarvoor de iep werd of zou kunnen zijn gebruikt.
Via archeologische bronnen kunnen we achterhalen welke bomen er groeiden in de prehistorie, door onderzoek te doen naar zaden en pollen, maar dit geeft nog geen informatie over het gebruik. Houten vondsten zijn zeldzaam door de vergankelijkheid van het materiaal. Door ook over grenzen te kijken en naar andere culturen kan er toch wel iets gezegd worden over het gebruik. Hieronder volgt een overzicht van de iep.
De iep of olm is een loofboom, die het liefst groeit op voedselrijke, kalkrijke en vochthoudende grond. De iepziekte is een groot probleem, waardoor veel iepen zijn verdwenen. Vaak worden nu hybriden geplant die wel bestand zijn tegen deze ziekte. De boom kan wel 30 meter hoog worden. De boom wordt gebruikt voor houtproductie. Van de bastvezels kan touw worden gemaakt, zelfs kleding is er vroeger van gemaakt. Ook zijn de oudste bogen gemaakt van iepenhout.
Eetbaar?
De bladeren van de iep kunnen zowel rauw als gekookt gegeten worden. De binnenbast is uitstekend te drogen waarna ze als verdikkingsmiddel in bijvoorbeeld een soep kunnen worden gebruikt. Ook kan het toegevoegd worden aan deeg om brood van te maken. Van de binnenbast kan eveneens een thee worden gezet. Het fruit van deze boom kan ook worden gegeten; het wordt vaak gegeten als het nog onrijp is.
Geneeskrachtige werking?
Rode iep wordt gebruikt in essiac, het zou werken tegen kanker (?). Met name in de Verenigde Staten is het populair. Bewijs ontbreekt echter. Thee van rode iep wordt gebruikt bij keelpijn, indigestie en irritaties en maagzweren. Verder zou het werken als versterkend tonicum. De binnenbast is een verzachtend middel voor de slijmvliezen van de luchtwegen. Het zorgt ervoor dat hoest vermindert. Uitwendig wordt het gebruikt om brand- en huidwonden te behandelen. Een omstreden gebruik is het aanwenden van de binnenbast om abortus te plegen; om deze reden is het gebruik van de binnenbast van rode iep in diverse landen verboden.
In de fytotherapie wordt het tegen een veelheid aan aandoeningen gebruikt, zoals verkoudheid, angina, faryngitis (keelpijn), bronchitis (luchtwegenontsteking), hoest, refluxoesophagitis door opkomend maagzuur, zuurbranden, gastritis (maagwandontsteking), maagzweren, duodenumzweren, als adjuvans bij de ziekte van Crohn, diverticulitis of ontsteking van uitstulping van dikke darm, spastische colon of prikkelbare darmsyndroom, vaginitis (vaginale ontsteking), hemorroïden (aambeien), anale fissuren en anale kloven.
De polysachariden in de rode iep zorgen ervoor dat vocht wordt opgenomen door het poeder van de binnenbast. Samen met de adstringerende werking leidt dit tot het feit dat rode iep een goed middel is om diarree te behandelen. Het lijkt allemaal bijna te mooi om waar te zijn.
Eric Duiverman & Nadine Lemmers
Bronnen
GLNP Life Sciences
