Geit, koe van de armen en het symbool van heksen en de duivel

Geplaatst door

4285

De geit (Capra hircus) is een van de vroegst gedomesticeerde dieren samen met het schaap op de hond na. Op basis van onderzoek naar DNA is aangetoond dat waarschijnlijk de wilde bezoargeit (Capra aegagrus) de oorspronkelijke voorvader is van alle geiten vandaag de dag (NADERI, ET.AL., 2008). Deze geit komt van oorsprong voor in het gebied tussen Turkije, Rusland, Irak en Afghanistan. De domesticatie van de geit zal zo’n 8.000-9.000 jaar geleden hebben plaatsgevonden, maar het duurde nog even voordat de geit in ons gebied was. De eerste geiten waren pas 5.000 jaar geleden op de Hondsrug. De hunebedbouwers hielden geiten.

Geit van de prehistorie tot nu

Boeren in de nieuwe steentijd begonnen geiten te hoeden zodat ze gemakkelijk toegang hadden tot melk, vlees, mest, botten, pezen, haar en vacht. Mest kon worden gebruikt als brandstof, maar de botten waren een grondstof voor gereedschappen en kleding. Haar kan worden gebruikt als materiaal voor het maken van kleding, kijk voor meer informatie op https://www.hunebednieuwscafe.nl/2016/12/wol-vilten-een-oeroude-techniek-deel-1/. De vacht kan met of zonder haren worden gebruikt voor het maken van kleding en schoenen. Van geitenleer waren de lendendoek, beenkappen en mantel van de ijsman Otzi. De zogenaamde Angorageiten en kasjmiergeiten produceren wol.

Geitenmelk is een goede vervanger voor koeienmelk voor degene die last hebben van een koemelkallergie. Qua vetten en eiwitten is het vergelijkbaar en het is een licht verteerbaar. Een geit levert zo’n drie liter melk per dag. Boter, yoghurt, ijs en kaas kunnen allen worden gemaakt van deze melk. Van de geitenmelk worden diverse soorten kaas gemaakt, denk aan Brunost, Caprino, Machedoux, Feta, etc.

Om water en wijn te vervoeren werd in het verleden ook geitenhuid gebruikt als een soort fles. De huid kan ook worden gebruikt als bron voor perkament.

Geiten zijn door de mens eeuwenlang gebruikt om de natuur te beheren, denk aan het openhouden van terrein of ongewenste begroeiing te verwijderen.
Ook wordt de geit gehouden als gezelschapsdier, omdat het de eigenaar zal volgen en een hechte band zal opbouwen met de gezinsleden.

Geiten worden tegenwoordig ook nog gebruikt voor het trainen van militaire artsen, omdat zij anatomisch en fysiologisch erg op de mens lijken.

Geit, huisdier van de armen en duivels dier

Geiten kunnen in moeilijke omstandigheden leven en dus houden boeren in dergelijke situaties geiten i.p.v. koeien. Hierdoor wordt de geit wel beschouwd als de koe voor de armen. Inmiddels is de geit in alle werelddelen bekend. Er zijn zo’n 450 miljoen geiten op de wereld en bijna 200 verschillende rassen. In Nederland zijn er op dit moment ruim 400.000 geiten.

Geiten werden in de middeleeuwen gezien als iets duivels. De duivel werd afgebeeld met een bokkenpoot. De reden hiervoor zou kunnen zijn de onrust van de geit of de slechte geur van de bokken of de grote geslachtsdrift.

Archeologisch onderzoek

Bij onderzoek naar dierlijke botten oftewel archeozoölogie wordt vaak gesproken over het dier schaap/geit. Op basis van botten is het lastig te zien of we te maken hebben met een schaap of een geit. De botten van deze twee dieren lijken enorm op elkaar.

Bronnen

NADERI, S., ET.AL., 2008. The goat domestication process inferred from large-scale mitochondrial DNA analysis of wild and domestical individuals. PNAS 105 (46), 17659–17664.

Tekst Nadine Lemmers