Wat hadden ze als gereedschap en waar werd het van gemaakt in de bronstijd?

0
2833
Brons gieten

Voor het maken van gereedschap heb je grondstoffen nodig, denk aan steen, vuursteen, bot, gewei en klei. Deze materialen blijven goedbewaard. Resten van planten, hout en leer blijven moeilijker bewaaed, maar dat betekent niet dat ze het niet gebruikten. Nieuw was het brons!

Steen en vuursteen

Van natuursteen werden maalstenen gemaakt, maar ook hamerbijlen en wrijfstenen. In de bronstijd ontstaan ook nieuwe technologieën die niet van brons zijn- zo ook de vuurstenen sikkel. Pas later in de bronstijd kwam de bronzen sikkel, maar zoals te zien aan de depotvondst uit Heiloo (late-bronstijd), waren zij ook gelijktijdig in gebruik (zie foto). De sikkels van vuursteen krijgen door gebruik een speciale glans, genaamd ‘sikkelglans’. Uit onderzoek naar de sporen op de sikkels is vastgesteld dat zij onder andere voor het snijden van zoden werden gebruikt.

Bronstijd sikkels uit Heiloo (Late Bronstijd). De sikkel links is van brons, de rest van vuursteen. Bron: Rijksmuseum van oudheden, Leiden.

Het is duidelijk dat vuursteen nog steeds van groot belang was in de bronstijd. Veel van de werktuigen uit de steentijd zien we in min of meer dezelfde vorm weer terug. Andere werktuigen, zoals de sikkels en de vuurstenen dolk uit Steenwijk (zie foto) zijn nieuwe ontwikkelingen.

Vuurstenen dolk uit de Vroege Bronstijd. Hoewel deze is gevonden in Steenwijk, is hij waarschijnlijk vervaardigd in Noord-Duitsland of Denemarken. Bron: Rijksmuseum van oudheden, Leiden.

Bot, klei en brons

Van bot maakten ze schoppen, gutsen, beitels, priemen en naalden. Het aardewerk is vervaardigd zonder draaischijf. Elk huishouden maakt zijn eigen aardewerk. Het aardewerk uit de midden bronstijd is grofwandig en kent weinig variatie in vorm. Het aardewerk uit de late bronstijd vertoont meer variatie, is harder gebakken, beter afgewerkt en soms met vingertopindrukken versierd.
Vondsten van brons zijn zeer zeldzaam, denk aan bronzen bijlen uit de midden bronstijd, speerpunten uit de late bronstijd en enkele sieraden van brons. Het was kostbaar en daarom werden afgedankte voorwerpen en wapens omgesmolten.

 

Beker met oor, verschraald met kwartsgruis, zgn. Kümmerkeramik. Nederland, Noord-Brabant, Cuijk, Cuijk. Bron: Rijksmuseum van oudheden, Leiden.

Een zeer bijzondere dolk is het bronzen dolkje van Bargeroosterveld: https://www.geheugenvandrenthe.nl/dolk-van-barger-oosterveld.

Er bestond een duidelijke opeenvolging van het gebruik van verschillende typen bronzen bijlen. De vlakbijl werd gebruikt in de vroege-bronstijd, de randbijl, hielbijl en vleugelbijl in de midden-bronstijd en de kokerbijl in de late-bronstijd.

Typologie van Bronstijd bijlen, van links naar rechts: vlakbijl, randbijl, hielbijl en vleugelbijl.

LAAT EEN REACTIE ACHTER

Vul alstublieft uw commentaar in!
Vul hier uw naam in

Deze site gebruikt Akismet om spam te verminderen. Bekijk hoe je reactie-gegevens worden verwerkt.