De wereld van Oek

Kind van hunebedbouwers

Tekst: Hein Klompmaker
Tiekenings: Roelof Wijtsma
Drentse vertaoling: Drentse Taol

Oek en zien femilie

Oek is zes jaor. Hie woont in een dörp. Met zien femilie. Oek is niet maorzo een jonkie. Het dörp is niet maorzo een dörp. Der wordt een hunebed bouwd.
Nou is de naom van dat dörp Börger. Dat lig in Drenthe. Gloepens lang leden heette het gewoon “dörp”. Het is wal viefdoezend jaor leden. Toen leefde Oek. Het dörp zag der toen hiel aans oet. De wereld van Oek was aans.
Maor toch was niet alles aans. Oek hef een pap. Hie is de baos van het dörp. En zien mam is hiel lief. Net as alle mammes. Zien kleine zussie het Janna. Zie is nog maor een poppie. Zie lig in een wieg. Oek vindt heur niet lief. Zie reert haost altied. Of zie slap. Je hebt er niks an. Dat komp laoter wal, zeg opa. Opa is de liefste opa van de wereld. Van de wereld van Oek.
Hé, daor is Max, de trouwe hond. Hie blaft bliede. Hie past goed op Oek. Oek is neisgierig. Mangs ok wal ondeugend. Een beetie stout. Maor niet echt, hor. Hie wil overal hen en overal in. Max giet dan met hum met. Gaoj ok met? Op zuuk naor de wereld van Oek?

Het dörp van Oek

Oek rop Max: Gaoj met, Max? Max kwispelsteert en likt Oek zien haand. Daor gaot ze hen. Zie loopt deur het dörp van Oek. Der staot maor een paor hoezen. Zie bint van holt. In de verte een bouwwark van grote stienen. Het is nog lang niet klaor. Veul manlu bint dermet gangs. Nee Max, niet naor het hunebed. Hier blieven!
Zie loopt an een klein hoesie langs. Dat is de graonspieker. Het stiet hoog op paolen. Een vrouw stiet op een trap. Zie stiet krom veurover. Je ziet heur dikke kont. Oek lacht. Het graon is zowat op, rop de vrouw. Het wordt tied veur een neie oogst. Dat is de stem van de mam van Oek. Zie zweit naor Oek. Die zweit weerum.
Ha, daor is opa. Hie zit op een boomstam. En is an ’t wark. Dag opa. Dag Oek. Max giet langoet liggen. Dag Max, brave hond.
Opa lat een stienen ding zien. Wordt dat een biel? vrag Oek. Juust, mien jong. Woj vulen hoe scharp of e is? Oei, wat is die scharp! Opa slep hum. Dan wordt e nog scharper. Oek wacht. Zul opa weer een verhaol vertellen?

Starke kerels.

Wat een grote stien. Wat gaot die manlu toch doen? Zie moet wal stark weden. De pap van Oek ok. Die hef mij toch een spierballen! Oek vuult an zien eigen aarm. Hie is ok stark. Maor net zo stark as zien pap? Nee, zo stark is e niet. Zien pap is de starkste van allemaol. Hie rop: Oe, aa. En: ien, twei. Dan ropt de mannen. De stien komt in beweging. Kiek oet, Oek. De stien kan vallen. Kom der niet te dicht bij. Gao maor bij Max staon, zeg zien pap. Dat döt Oek. De stien rolt over de paolen. Dat is mij toch een wark. Zie gaot een hunebed bouwen, wet Oek. Wat dat is, wet e niet. Dolkies mot e zien pap dat maor ies vraogen. Die hef het nou te drok. Hie mot dervan zwieten. De aandere mannen ok. Even oetrusten. Dan weer wieder met het wark. Kiek oet jongens, rop pap. Met een zwaore bams valt de stien. De mannen springt an de kaant. Dat gung maor net goed. Zie kiekt niet bliede. Twei paolen bint kepot. Zie moet vanneis begunnen. Maor deurzetters bint het! Het hunebed mot klaor. Oek wordt laoter ok een deurzetter. Kom Max, wij gaot vort.

Het berre

De leste stien komt op zien plaots. Dat stek slim nauw. Maor dan is ’t wark ok daon. Wat een gloepens groot ding. Al die grote stienen. Een hunebed. Oek wref zuch in de ogen. Maor hie is niet slaoperig. Zul e in dat hunebed muggen? Gao gerust je gang, zeg zien pap. Kiek der maor ies in. Donker hor en ok kold. Gaow hier slaopen, pap? Pap lacht. Nee, dit berre is derveur aj veur altied in slaop valt. Veur aj nooit meer wakker wordt. Oek vindt dat raor. Het is ok raor, zeg zien pap.
Laoter snapt e het beter. Wel gaot der dan in het hunebed? Oek hef zo veul vraogen. Zien pap legt het hum oet. Aj hiel old wordt, val ie in slaop. Je wordt niet meer wakker. Je leeft in een dreumwereld. Je hebt dan je rust verdiend. Eten en drinken kriej met. Opa is old, zeg Oek. Pap nikkopt. Mot e in het hunebed? Nog niet, zeg pap. Pas as e niet meer wakker wordt. Oek rent hen hoes. Opa, opa!!! Jao Oek, wat is der? Gelukkig, opa is nog wakker. Oek kröp op zien schoot. Het hunebed is klaor, zeg Oek. Jao, zeg opa, ik weet het. En hie kek stillegies veur zuch oet.

Het verhaol van opa

Weej wal wat bliksem is, Oek? Oek trilt.
Dat wet e wal. Niks an, zeg e. En ok nog dunder derbij. Dan is Oek wal wat bang. Mangs bint de goden kwaod, zeg opa. Dan speit de hemel vuur. En heur ie een geweldige dunder. Dat nuum ie onweer.
Het is al lang leden. Het was nacht. Het hiele dörp sleup. Behalve Brutus, de hond van opa.
Opa was toen zes jaor. Net as Oek nou. Brutus jankte en meuk opa wakker.
In de verte heurden ie onweer. In een flits weur alles locht.
Elkenien gung gauw hen boeten. Een flits. Een knal. En toen… toen stun het hoes in braand. Gelukkig regende het. Maor het hoes was hielemaol kepot. Brutus har opa zien femilie red.
Zul Max dat ok doen? Jaozeker, zeg opa. Honden vuult het eerder as mensen.
Foi, wat was mij dat een spannend verhaol.
Oek aait Max. Max likt Oek zien haand.

Oek is boer

De wind russelt deur het graon. Oek lustert dernaor. Een schier geluud. Elkenien op het laand hef het goed naor ’t zin. De manlu zingt. Zie sniedt het graon. De zun schient. Het is lekker warm. De sniemessen blinkt. Oek wet, dat het sikkels bint. Zien pap stopt even. Hie lacht naor Oek. En hie kek naor de lucht. Dan giet e weer deur met zien wark. Oek pakt de stengels op. Hie is der wies op dat e methelpen mag. Hie wil ok metzingen. Maor hie kent het lied niet. Het giet over de zun, die leven gef. Dat begrep Oek. De zun zörgt derveur dat het graon gruit. Het graon is eten veur het dörp. Dat sprek vanzölf. Aj niet eet, kuj niet leven. Hie nunert het liedtie met. Het wordt aovend. Oek is mu. Mu van het harde warken. De manlu draogt de graonstengels op heur rug. In grote bossen. Oek ok. Hie wil net zoveul as de mannen draogen. Maor dat huuf niet. Zien pap vindt dat e goed warkt hef. Hie vuult zuch hiel groot, want hie mag bij de manlu zitten. Zien mam brengt een kop thee. En Oek? Oek slap. Hie snurkt derover. Mam lacht. De boer dreumt, zeg ze. Krrrrnor, snurkt Oek. De boer dreumt van een zwien, zeg pap. De mannen lacht.

Aoventuur in de bos

Oek mag niet hen de bos. Zien mam wil dat niet hebben. Maor Oek is niet bang. Zien mam wal. Gaoj met, Max? Max blaft. Hie is bliede. Hie kwispelsteert. Foi, de bos is wal griezelig. Zöt Oek het hoes nog? Mam zöt hum niet. Zie is drok an ’t wark. Nog wat wieder. Nog dieper de bos in. Kom Max. Max gromt. Is e kwaod? Waorum toch? Stel je niet an, Max. Wat heurt Oek daor? Hie dreit zuch um. Is mij dat schrikken! Een groot wild zwien kek hum an. Wat een grote tanden. Oek wordt bang. Max gromt en blaft. Goed zo, Max. Het zwien schrikt. Hie giet der vandeur under de stroeken. Oek rent naor hoes. Niks tegen mam zeggen. Kom Max. Brave hond. Dat was mij een aoventuur!