Van het geslacht herderstasje (Capsella) is een soort inheems in Nederland: herderstasje (Capsella bursa-pastoris). Het geslacht herderstasje behoort tot de kruisbloemenfamilie, de naam Capsella komt van tas of doos. De bladeren van de plant lijken op een tasje van herders vandaar de naam. De plant groeit het liefst in de halfschaduw/zon op zandige, stikstofhoudende bodem. De winterharde plant is te vinden in tuinen, bermen en ruigtes en is 1- of 2-jarig. De plant komt veel voor en kan 60 cm hoog worden. Van maart tot september bloeit de plant met witte bloemen. De plant is vermoedelijk inheems in Oost-Europa en Klein-Azie. Waarschijnlijk was deze plant niet voor handen in de prehistorie in Nederland.
Gebruik van de prehistorie tot heden
De plant is verzameld, geteeld als voedsel en gebruikt als veevoer, maar ook als grondstof voor medicijnen en cosmetica. Vroeger werd herderstasje geteeld voor de olie uit de zaden. Deze olie werd als lampenolie of surrogaat voor mosterdolie gebruikt. In de volksgeneeskunde worden aftreksels gebruikt tegen ontstekingen en bloedingen en als kompres op bloedende wonden.
Herderstasje is eetbaar als groente. De gekookte bladeren smaken naar kool, maar ook kunnen de bladeren worden gegeten als kruid in salade en gebruikt worden in bouillon en soep. Jongere bladeren kunnen het beste worden gebruikt in de salade. In China wordt de plant gefrituurd met niangao en andere ingrediënten en verwerkt in de vulling van wantan. In Japan is het een ingrediënt van de symbolische maaltijd nanakusa-no-sekku (zie foto). In Korea worden de wortels gebruikt in het gerecht namul. Uit de zaden kan meel gewonnen worden en de hele plant kan worden gebruikt om thee te trekken.
Door Nadine Lemmers
