Welkom in de wereld van vóór de homo sapiens: de moderne mens. Tijdens de voorlaatste ijstijd leefden er in Centraal- en Zuid-Europa andere volken. De Neanderthalers. Genoemd naar Joachim Neander, die in de 17e eeuw in Duitsland botten vond die niet pasten bij de moderne mens.
Na meerdere vondsten werd duidelijk dat het ging om een ander ras. Zij liepen rechtop zoals de moderne mens en werden net als de eerste moderne mensen niet groter dan 1.60 meter Ze leefden in kleine groepen. Hun voedsel bestond voornamelijk uit vlees. Met eenvoudige wapens gemaakt van vuursteen gingen zij op jacht naar grote grazers, zoals mammoeten, reuzenherten en holenberen. Moedige sterke jagers dus, want deze dieren waren veel groter dan zij.
Het uiterlijk van de Neanderthaler week af van dat van de moderne mens. Zij waren gespierder en behaarder en boven de vooruitstekende wenkbrauwboog was de schedel afgeplat. Dit wil niet zeggen dat de hersen inhoud kleiner was. Deze mensen konden ook communiceren.
Aan het einde van de laatste ijstijd kwam de moderne mens vanuit Azië naar Europa. Misschien hebben zij de Neanderthalers verdreven.
Er heeft echter wel vermenging plaats gevonden, want nog 4% van ons DNA is van Neanderthalers afkomstig. Er zijn onderzoekers die denken dat autisme, ADHD en dyslexie een erfenis is van de Neanderthalers.
Er zijn verschillende verklaringen voor het uitsterven van de Neanderthaler. Mogelijk is dat zij niet meer aan voldoende voedsel konden komen. De grote grazers zoals de mammoeten stierven ook uit. Ook kan er een grote vulkaanuitbarsting zijn geweest. De jongste vondsten van Neanderthalers zijn 26.000 jaar oud en gevonden in Zuid-Spanje. Ook is mogelijk dat het volk met de mammoeten naar het noorden is getrokken.
Misschien leven er in de grotten in Noorwegen nog wel afstammelingen van de Neanderthalers. Hier leven namelijk trollen met een uiterlijk dat sterk aan Neanderthalers doet denken. Zij leven ver van de bewoonde wereld in grotten. Het zijn lelijke, reusachtige en onvriendelijke wezens.
In veel verhalen zijn ze oud en suf. Soms eten ze mensen en verstenen in het zonlicht. Zij kunnen het geluid van kerkklokken niet verdragen en moeten daarom ver van de beschaving leven. In de boeken van Tolkien zijn trollen sterke domme wezens die in stenen veranderen als ze door de zon beschenen worden. Trollen waar we in deze 21e eeuw nog last van hebben zijn internettrollen. Zo zijn de neanderthalers verweven in onze moderne tijd en zal hun geschiedenis blijven voortleven.
Tekst: Bert de Boer
