Hiep hoi, we hebben een regeerakkoord en al bijna een kabinet. Het heeft even geduurd, maar dan heb je ook wat. Zo is er ook 200 dagen nagedacht over onze nationale identiteit. Niemand lijkt te weten wat dat is, maar er is wel nagedacht over hoe we dat fenomeen kunnen bevorderen. Ik heb al vaker beweert dat identiteit een keuze is, die we collectief kunnen maken en die we zeker ook in onze geschiedenis kunnen vinden. Maar of Wilhelmus opdreunen op het schoolplein en verplicht 8-rijen- dik naar de Nachtwacht moeten kijken nou de oplossing van dit prangende probleem vormt, waag ik te betwijfelen.
Een lied uit de 80-jarige oorlog en een schilderij over een burgermilitie uit de gouden eeuw. Daar moeten we het mee doen. Een beetje geschiedenis, een meedein-muziekje en een snuifje kunst. Dat is het schamele resultaat van zeven maanden nadenken over onze nationale identiteit. Dat had beter gekund!
Zo had je Drenthe als voorbeeld kunnen nemen ter navolging. Het is de provincie met het kleinste cultuurbudget van Nederland, maar die er wel in slaagt alle kinderen in oktober gratis naar een museum, een galerie of een theater te laten gaan. En in schoolverband kun je het hele jaar met een gratis bus op museumbezoek , dat past in het lesprogramma. Die projecten heten resp. Oktobermaand-Kindermaand en Culturele Mobiliteit. En het mooie is dat er sprake is van keuzevrijheid. Met de Nachtwacht is de keuze beperkt tot het Rijksmuseum en we weten nog niet, of dat gratis kan en of de bus ook betaald wordt. Het is een beetje zoals de keuzevrijheid, die Henry Ford de consument boodt bij aankoop van een T-Ford. Elke kleur kon gekozen worden, als het maar zwart was.
Mijn voorstel zou zijn om de canonmusea van Nederland, die over het hele land verspreid zijn, als alternatief te nemen. De Canon gaat over vijftig thema’s uit de Nederlandse geschiedenis en dat is heel wat meer en meer divers dan een schilderij. Dat gaat over helden, kooplui, slavernij, uitvinders, boeren, burgers en buitenlui. Dat is vaderlands verleden in veelvoud. Zo dien je het verleden voor het voetlicht te brengen en daarmee dien je heel Nederland en niet alleen de Randstad. Dat is kiezen voor keuzevrijheid. Het functioneert feitelijk al in de armste provincie van Nederland. Laten we er trots op zijn, dat we hier creatief en doelmatig omgaan met weinig financiële armslag. ‘Den Haag’ zou er een voorbeeld aan kunnen nemen.
Natuurlijk is het Rijksmuseum een bezoek waard. Veel mensen doen dat al: 2,6 miljoen per jaar. Dat grootkapitaal in museumland geef je toch niet ook nog een monopolie? Als je niet weet wat onze nationaliteit identiteit eigenlijk inhoudt, doe dan ook geen domme, verplichte dingen om er inhoud aan te geven. Als je vijftig thema’s hebt geformuleerd, die voor onze historische kennis van belang worden geacht, dan breng je dat toch niet terug tot één schilderij en één 16e-eeuws lied? Als je van hunebed tot heden de zaak al op een rijtje hebt, doe daar dan ook iets goeds mee.
Allemaal verplicht naar het Hunebedcentrum? Ik ben er tegen! Er voor kiezen is prima, maar verplichtend opleggen werkt averechts.
Een mooie rode T-Ford, of een Opel in regenboogkleuren, zie ik liever dan één zwarte massa op onze wegen.
