D53 is met een lengte van zowat 18 meter het op ién nao grootste hunebed in Nederland en vormt in de maande met D27 het topproduct van de Noord-Nederlandse neolithische hunebedden-bouwkuunst. Hie telt 21 ziedstienen, 4 sluutstienen en 9 dekstienen, die nao een restauratie in 1991 allemaol weer netties op de draagstienen ligt. Der is ok een fraaie poort, compleet met 4 ziedstienen en 1 dekstien. Bezunder is de westelijke ofsluting van de grafkamer, namelijk met 3 sluutstienen; 1 grote en 2 kleinere.
D53 is een prachtige ring van meer as 40 kransstienen riek west. Toen Van Giffen in 1918 met het underzuuk begunde waren daorvan nog 24 anwezig. Non zint der nog maar 10 over. Waor die aandere 14 bleven zint is een raodsel. Mar wat de draag- en dekstienen angiet was het hunebed nog compleet. Wál waren alle dekstienen op ién nao van de draagstienen ofgleden. Van Giffen kun der in 1918 zes herplaotsen. Ondanks veul sporen van gewruut in het verleden, tröf e in de vloerlaogen een waore overvloed an eerdewarkscharven an. Oet de oet doezenden scharven bestaonde legpuzzel kunden underzukers veule honderden (paartie underzoekers zegt meer as 600) potten herleiden. De grootste vondst die ooit in ien hunebed in Drenthe daon is. Het aantal overige veurwarpen was daorentegen bescheiden: drie vuurstienen bielen, een pijlpunt, een hamerbiel, drie krallen van git en iéne van barnstien.
In 1945 leek het lot van het hunebed bezegeld te weden. In de directe umgeving wuur deur de Duutse bezetter een vliegveld aanlegd. De Luftwaffe eiste ofbraak van het monument umdat het als oriëntatiepunt veur geallieerde bombardementen dienen kunnen zul. (D54, een eindtie wiederop wuur camoufleerd). De ofbraak gung deur, mar Van Giffen wus slimmer te veurkommen deur het met de Duutsers op een akkoordtie te gooien: met een dragline wuurden de meer as 50 grote en kleinere keien veurzichtig in een 6 meter diep gat legd. Lang hebt ze daor niet in legen. Vortdaolijk nao de oorlog wuurden ze weer opgraven en eind 1949 begunde de restauratie. Dat Van Giffen dit hunebed in 1918 nauwkeurig in kaort bracht had, bewees non zien weerde (zölfs non zint paartie nummers die e op de stienen aanbracht hef nog te zien). In 1950 lag het hunebed er weer bij asof der niks gebeurd was. Mar veur paartie luu is “de ziel” van het hunebed er vanof die tied oet.
D53 is einlijk ién van een twieling. Op amper 150 meter ofstand, tegen de glooiing van de Havelterbarg leg D54.
Locatie D53
Bezuuk Professor van Giffen aan D53 in 1918
Op dit grote hunebed hef de grootmister Van Giffen zien lusten tot 2 maol toe botvieren kund. De 1e maol in 1918 toen e dit gloepens grote, wat vervallen mar in volledige staot, hunebed antröf en e vortdaolijk aan een archeologisch underzuuk en restauratie begunde. De 2e maol toen in 1947 het monument hielemaol opnei opbouwd worden mös, naodat het op last van de Duutse bezetter ofbreuken was. Het giet in dit bestek te ver om alle 64 aantröffen stienen hier, zoas Van Giffen dat wel dee, te beschrieven. Mij holdt de verdwiening van 14 kransstienen sinds de inventarisatie deur Van Giffen nog bezig waorveur ik in de literatuur nog gien verklaoring vinden kund heb.
(Bron: Atlas bij “De Hunebedden in Nederland”, dr.A.E.van Giffen, 1925)
Meer informatie over dizze en aandere hunebedden in Drenthe zie www.hunebedden.nl en www.hunebeddeninfo.nl
Foto impressie deur Davado
Tekst Hans Meijer
Fotografie Davado en Hans Meijer
Vertaoling Willly Weerman
