Het geslacht Ocimum oftewel basilicum behoort tot de familie van lipbloemigen. De naam basilicum komt van het Griekse woord basileus wat koning betekent. Basilicum wordt ook wel koningskruid genoemd en dat is niet voor niks. Tot het geslacht Ocimum behoren zeven soorten, maar in Nederland kennen we alleen Ocimum basilicum. De oorsprong van het kruid lijkt in India te liggen. Het verbouwen van het kruid is daar al meer dan 5.000 jaar bekend. De oude Grieken waren ook bekend met het kruid.
Basilicum is een vaste plant en wordt maximaal 45 cm hoog. In Nederland wordt basilicum elk jaar opnieuwd gezaaid, omdat het gewas niet winterhard is. De plant kan ook gestekt worden. De plant bloeit met witte bloemen in juli en augustus. In het verleden is basilicum gebruikt voor diverse kwalen, maar recent onderzoek toont aan dat basilicum antioxidante, antivirale en antimicrobiële bestanddelen lijkt te hebben. Er lijken mogelijkheden om de plant te gebruiken bij het behandelen van kanker. De plant heeft giftige stoffen, maar bij normaal gebruik is er geen gevaar. De etherische olie werkt als insectenafwerend en tegen schimmels.
Het kruid heeft een sterke geur en aroma. In de Italiaanse keuken wordt het kruid veel toegepast en vaak wordt het bij tomaatgerechten gebruikt. Ook is het kruid bekend in Azië. Het kruid wordt vaak vers toegevoegd, maar kan ook gedroogd aan een recept worden toegevoegd. Van de basilicum wordt pesto gemaakt. Met name de bladeren worden gebruikt in de keuken. De zaden worden in Azië geweekt. Het wordt verder verwerkt als een soort gelatine in desserts en dranken.
