D30 leg an de toeristische route midden in het Exlooër bos en hef daorum nogal wat te verduren. Het is een klein hunebed met oorspronkelijk 4 dekstienen waorvan der nog 3 zint en die ligt netties op de draagstienen. De daarde is in december 1999 weer op zien stee tild. Ok zint der nog twie poort-ziedstienties. Het graf is in tegenstelling tot de gebroekelijke (globale) Oost-West oriëntatie, Noord-Zuid richt.
Dit hunebed is in 1918 deur Van Giffen systematisch underzöcht. Der waren toen mar twie dekstienen. Waor de daarde vortkommen is, is mij een raodsel. Hie ontdekte in dit graf vief stienlaogen of vloeren. Het oppervlak van kale keldervloer was 6.30 bij 2.40 m. De underste vloer lag 1,70 m leger as de underkaant van de dekstienen, wat betiekent dat men toendertied rechtop in de grafkelder staon kun. Tussen de vloeren wuurden behalve potscharven, stienen bielties en pielpunten een bultie verbraande mèenselijke bienresten vunden. In de stienpakking boeten de grafruumte vunden de underzukers 3 versierde schaolen. Bij het hunebed staot twie informatiebordties en een vlint met een bronzen naambord.

In april 2005 wuur dit hunebed met spuitbussen in alle kleuren van de regenboog beklad . Het monument kun nao een paar dagen dan wal met stoom under hoge druk reinigd worden en de jeugdige daoders zint oppakt, mar toch is er blievende schade: de oorspronkelijke “look” van de stienen met de netuurlijke verwering en de korstmossen is verdwenen. Slim jammer! Undertussen is het bronzen naambord ok nog oet de stien ropt en metnummen.
Locatie D30, Exloo

Bezuuk Professor van Giffen in 1918
“Het hunebed is weliswaar onvolledig ( 2 dekstenen waren manco) doch de oorspronkelijke staat is gemakkelijk herkenbaar”, schreef Van Giffen 1925. Ok het restant van de dekheuvel vund e “zeer in het oog springend”. Hie telde 2 dek-, 2 sluut-,8 zied-, en 2 poortstienen. Behalve ién dekstien, allemaol min of meer in situ. De umgeving is undertussen radicaal veraanderd: Toen ‘op de grote stille heide’ en non midden in de bossen van boswachterij Exloo. De Provincie kreeg het monument in 1871 van een particulier te geef.
(Bron: Atlas bij “De Hunebedden in Nederland”, dr.A.E.van Giffen, 1925)

Meer informatie over dizze en aander hunebedden in Drenthe zie www.hunebedden.nl en www.hunebeddeninfo.nl
Tekst Hans Meijer
Fotografie Hans Meijer en Davado
