Kamspheide is een klein natuurgebiedje in de omgeving van Balloo, tussen Assen en Rolde in. Het is in eigendom van Stichting het Drentse landschap. Het gebied ligt vol met prehistorische overblijfselen. Een wandeling door het gebied brengt u langs een pingoruine, een hunebed, diverse grafheuvels, mooie jeneverbessen en celtic fields.
Kampsheide is een van de hotspots van Hondsrug UNESCO Geopark. Zie https://www.dehondsrug.nl/hotspots/kampsheide/
Locatie Kampsheide
Wandeling Kampsheide
Het Drentse Landschap heeft een wandeling uitgezet van 5 km. Het startpunt is de parkeerplaats bij het informatiebord aan het begin van het fietspad vanaf Balloo (Tumuliboslaan) https://www.eindjeomindrenthe.nl/hdl-routes/index.html?appid=3e5c2b8a3310402a88919d4b023b0e87
Landschap ontstaan door ijstijden
Meerdere ijstijden hebben het landschap gevormd. Op Kampsheide zien we de restanten van twee ijstijden. De een na laatste ijstijd, de Saale-ijstijd, heeft de Rolderrug (als onderdeel van het Hondsruggebied) gevormd en heeft ervoor gezorgd dat het landschap hier een glooiende vorm heeft. De keien en de keileem zijn in deze periode afgezet, we praten dan over zo’n 150.000 jaar geleden. In de laatste ijstijd, de Weichsel-ijstijd, was het erg koud in ons gebied. Er lag op dat moment geen geen dik pak ijs zoals in de ijstijd daarvoor. In deze periode is een pakket zand afgezet, dat uit de toen droog liggende Noordzee is gewaaid. We noemen dat dekzand. Zo’n 20.000 jaar geleden was de ijstijd op zijn koudst. De bodem was permanent bevroren (permafrost). Grondwater dat als bronwater omhoog wilde boorde zich in de permafrost en duwde de bodem omhoog. Er ontstonden heuvels van ijs, zogenaamde pingo’s. De bodem werd mee omhoog geduwd. Bij het smelten in latere tijden gleed de bodem opzij en ontstond er een gat op de plek waar ooit de grond had geleden. Deze gaten noemen wij nu vennetjes, oftewel pingoruines. Het meertje op Kampsheide is zo’n pingoruine. Dit meertje was vroeger een schaatsbaan voor de inwoners uit de directe omgeving.
Duizenden jaren geschiedenis
Het gebied tussen Assen en Rolde is al duizenden jaren bewoond. Er zijn in het gebied vuistbijlen van de neanderthalers gevonden waardoor we weten dat er al 40.000 jaar geleden bewoning was. De eerste zichtbare overblijfselen zijn de hunebedden, van 5400 jaar geleden. Op het terrein van Kampsheide ligt er eentje, namelijk D16. Het ligt op wat we tegenwoordig de Balloeres noemen.
Grafheuvels
Op het terrein liggen diverse grafheuvels uit diverse periodes. Een grote, vlakbij de waterplas (de pingoruine), van 20 meter doorsnee, is gemaakt in de midden bronstijd (tussen 1800-1100 v. Chr.). Deze is in 1963 door archeologen opgegraven. Ze zagen toen dat hij door de loop van de tijd driemaal is opgehoogd wat betekent dat hij in lange periodes is gebruikt. In de directe omgeving van deze grote heuvel liggen nog meerdere kleinere, deze stammen uit de late bronstijd en ijzertijd. Deze waren waarschijnlijk onderdeel van een urnenveld.
In de directe omgeving van Kampsheide liggen nog heel veel meer grafheuvels. Het was ooit zelfs een van de grootste concentraties in Drenthe. Nog steeds liggen er vele tientallen, vooral in het nabijgelegen Tumulibos. Ga daar zeker eens kijken, het is een prachtig gezicht al die heuveltjes in het bos. Voor meer informatie over het Tumulibos zie https://www.hunebednieuwscafe.nl/2017/04/tumulibos-bij-rolde/
Celtic fields
Op het terrein (niet van de grote grafheuvel) liggen ook zogenaamde celtic fields. Ze zijn een beetje lastig te zien. Er staat een bordje zodat u in ieder geval weet waar ze liggen. Celtic fields zijn akkers uit de ijzertijd. De kleine akkercomplexen zijn omringd met walletjes.
Tekst Harrie Wolters
Foto’s Jannes van Echten
