In de natuur zijn veel planten, struiken en bomen te vinden die gebruikt kunnen worden als kleurstof voor wol of als pigment. Als je wol met natuurlijke stoffen wil verven, moet je beitsen. Zet de wol voorafgaand aan het beitsen al in het water voor een paar uur (liefst regenwater) en dan is de wol zachter. Je lost de mineralen op in water en dan gaat de wol ongeveer een uur erin verhit worden. Gebeitste wol kan meteen verwerkt worden, maar ook gedroogd en bewaard worden tot wanneer je ermee aan de slag gaat.
Wat is beitsen?
Er ontstaat een chemische reactie waarbij de wol na de behandeling de kleurstoffen beter opneemt. Ook zorgt het beitsen voor lichtechtheid en wasechtheid oftewel de kleur blijft beter na contact met zon of het wassen van de kleding. Nabehandeling van de gekleurde stof met eetlepel azijn of ammoniak zal hierbij helpen.
Beitsen kan ook met urine of plantaardige beitsmiddelen van vogelmuur en wolfsklauw.
Welke beitsmiddelen voor wol zijn er?
De volgende stoffen kunnen worden gebruikt: aluin, chroom, kopersulfaat, ijzersulfaat en tin. Aluin en en tin hebben daarnaast nog wat wijnsteenzuur nodig, maar aluin wordt in sommige recepten ook alleen gebruikt. Aluin en ijzersulfaat zijn een goede oplossing doordat deze nauwelijk tot niet milieuvervuilend zijn.
Hoeveel beitsmiddel heb je nodig?
Je rekent met het aantal gram droge wol.
Dus bij aluin: gewicht x 0,15 = aantal gram aluin
Dus bij aluin met wijnsteenzuur: gewicht x 0,10 = aantal gram aluin en gewicht x 0,07 = aantal gram wijnsteenzuur.
Bij ijzersulfaat: gewicht x 0,03 = aantal gram ijzersulfaat.
Bij chroom: gewicht x 0,04 = aantal gram chroom.
Bij kopersulfaat: gewicht x 0,05 = aantal gram kopersulfaat en erbij per 10 gram wol 3 ml azijn.
Bij tin: gewicht x 0,001 = aantal gram tin en gewicht x 0,02 = aantal gram wijnsteenzuur.
Hoeveel water heb je nodig?
Voor het beitsen gebruik je ruime hoeveelheid water. Per 100 gram gebruik je 3 liter water.
Wel of niet beitsen?
Niet bij elke verfstof meten worden gebeitst, want bij sommige gaat de kleurstof meteen hechten. Een voorbeeld hiervan is de walnoot. Bij experimenten is het leuk te testen met gebeitste wol en niet gebeitste wol. De kleur zal verschillend zijn.
Beitsen met aluin – stap voor stap
Stap 1. Zet de wol in water voor een paar uur.
Stap 2. Los de aluin op met kokend water in een glazen pot (aluin lost op boven de 92 graden).
Stap 3. Breng de hoeveelheid water op temperatuur van 40 graden.
Stap 4. Voeg de opgeloste aluin toe en roer het door.
Stap 5. Haal de wol uit het water en knijp de wol uit. Voeg de uitgeknijpte wol toe aan het water met aluin. Breng het geheel naar een temperatuur van 90 graden en niet hoger. Laat het geheel een uur staan en roer af en toe.
Stap 6. Haal de wol uit het water na een uur. Je kan de wol meteen verven of drogen en later verven.
Let op: Als de wol hogere temperatuur wordt het hard. Ook moet de wol niet schrikken door temperatuurwisseling dus het beitsbad en verfbad moet dezelfde temperatuur hebben.
