Zodenhuis te Firdgum (Friesland)

Geplaatst door

2220

tumblr_mu37lsjqtp1rckh5mo1_1280 — By EXARC [CC BY 3.0 (http://creativecommons.org/licenses/by/3.0)]

In Firdgum, gemeente Franekadeel, Friesland, staat het Yeb Hettinga Museum. In 2001 is het museum geopend in het oude schoolgebouw van het dorp. Het dorp of beter gehucht heeft slechts een kleine honderd inwoners. De kerktoren dateert uit de dertiende eeuw. De dorp was vroeger gelegen op een hoge terp. Bijzonder is dat in het dorp vier states hebben gestaan. Yeb Hettinga (1938-1999) heeft in 1984 de Camstra State gekocht.

Camstra State: begin mini museum

In de boerderij ontstond een museum door het verzamelen van oude landbouwwerktuigen en het zoeken met een metaaldetector naar oude voorwerpen door Yeb Hettinga. Deze objecten worden nu getoond in de oude school, die Yeb Hettinga hiervoor had aangekocht.

Archeologisch steunpunt

Het Archeologisch Steunpunt in Firdgum vertelt het verhaal van de vele terpen in de vroege middeleeuwen. In 2011 is een gedeelte van de terp opgegraven door de Rijksuniversiteit Groningen, hierbij zijn huispodia en waterputten gevonden. In de vroege middeleeuwen werden hele huizen gebouwd van zoden. Op basis van een plattegrond van een zodenhuis uit Leens (Groningen) is het zodenhuis gereconstrueerd. Het zodenhuis vormt de basis van het Archeologisch Steunpunt. In het museum is een expositie over bouwwijzen, zowel archeologisch als historisch. Ook zijn er vondsten te zien uit de omgeving.

Het zodenhuis

Naast het Yeb Hettinga Museum staat het Zodenhuis. Het huis van zoden is een reconstructie van een huis uit de vierde tot de achtste eeuw in het noorden van Nederland. In deze periode was er geen dijk en bestond het noorden van Nederland uit een kwelderlandschap. In dit landschap bouwden de mensen hun boerderijen op de hoger gelegen woonheuvels: de terpen.

In 2013 werd gestart met de bouw van een zodenhuis, een bijzonder project van het museum en de Rijksuniversiteit Groningen. De bewoners van het kweldergebied gebruikten zoden voor de bouw van hun huizen uit de directe omgeving: kleiige graslanden. Bewijs hiervoor is gevonden in de opgravingen, maar de zoden werden ook gebruikt bij dijken en waterputten. De reconstructie is te plaatsen rond 700 n.Chr. en heeft veel overeenkomsten met de Drentse varianten. De boerderij is een stalgebouw met dakdragende muren van zoden. De reconstructie is een wetenschappelijk experiment. In 2013 is het eerste zodenhuis opgeleverd, helaas is in november van hetzelfde jaar een groot deel ingestort. Op 6 november 2015 is het tweede zodenhuis opgeleverd op basis van de nieuw vergaarde kennis. Vrijwilligers hebben het zodenhuis gebouwd.