De provincie Drenthe en de gemeente Midden-Drenthe hebben op 9 november 2017 de Dekzandrug Orvelte onthuld als achtste Aardkundig Monument in Drenthe. De Dekzandrug Orvelte is een tien kilometer lange zandrug in het hart van Drenthe.
De rug is tot drie meter hoger dan zijn omgeving; de dorpen Westerbork en Orvelte zijn erop gebouwd. De Dekzandrug Orvelte verbergt een ontstaansgeschiedenis onder invloed van ijs, wind, water en de mens.
Zo’n 240.000 – 120.000 jaar geleden werd Noord-Nederland bedekt met landijs en werd het Drentse keileemplateau gevormd. Een ijslob vanuit het noordoosten stuwde een lage rug op, ingesloten door beekdalen.
Tijdens de laatste ijstijd, zo’n 116.000 tot 12.000 jaar geleden, lag hier geen ijs, maar waaiden er enorme hoeveelheden zand over Drenthe die de keileemrug bedekten. Deze opgewaaide heuvel van zand is de dekzandrug van Orvelte.
