Cuzco is een stad in het zuiden van Peru die iedere bezoeker op zijn reis in het land bezoekt. Het is een prachtig stadje met een rijk Inca verleden. Vanuit deze stad kun je te voet wandelen naar Saqsaywaman, een oud Incacomplex. Deze plek ligt op ongeveer 3500 meter boven zeeniveau op een plateau met drie terrassen waarbovenop een groot complex met gebouwen stond. Het is vooral beroemd vanwege de grote granieten stenen die haarscherp aan elkaar passen. Een van de gebouwen was een vier of vijf verdiepingen hoge toren. Het complex staat op de Werelderfgoedlijst van UNESCO
Ommuurd complex boven Cuzco
In tegenstelling tot veel andere inca-steden was Cuzco niet gebouwd als versterkt centrum en is er nooit een omringende muur gebouwd om de stad te scheiden van hun platteland, maar enkele kilometers buiten de stad werd een megalithisch bouwwerk geplaatst dat tot enkele jaren geleden als fort werd beschouwd, hoewel er ook andere theorien zijn over de functie waaronder die van astronomisch centrum of religieus centrum. Het massieve Saqsaywaman ligt vlak boven Cuzco en is waarschijnlijk door de Inca’s gebouwd op de ruines van een veel ouder, omvangrijk bouwwerk waarvan de oorsprong niet bekend is. Op drie op elkaar geplaatste platforms die samen een hoogte van 18 meter bereiken, is een driedubbele muur van enorme blokken graniet gebouwd. Een van deze granietblokken is ruim 7,5 meter hoog en weegt meer dan 350 ton. Het bouwwerk is bereikbaar via een zigzaggende reeks poorten.
Sommige verhalen uit het verleden spreken van het bestaan van een tempel die gewijd was aan Inti, de Zonnegod van de Inca’s. Daarom wordt ook wel gedacht dat het een tempelcomplex is geweest en geen fort. De verdedigingsmuren kunnen ook later zijn aangebracht. Sommige wetenschappers denken dat het een astronomisch observatorium was, dat alleen betreden mocht worden door de Inca en een kleine groep priesters-astronomen. Wie weet komen we er nog eens achter wat precies de functie was.
Massieve structuur met perfect passende stenen
Het prachtige bouwwerk, dat de bezoeker versteld doet staan door zijn massieve structuur en gebruikte materiaal, wordt nog altijd door raadselachtigheid omsluierd. Wel heeft men ontdekt dat de gigantische blokken graniet naar Saqsaywaman werden vervoerd vanuit de groeve in Huacaypata, een paar honderd meter van het complex. De zwaarste steen is 70 ton.
Het grootste raadsel is hoe ze de stenen zo precies op elkaar konden aansluiten dat er zelfs geen onkruid tussen kon groeien. Waarschijnlijk sleepten de Inca’s elke volgende steen tot tegen de steen waar hij tegenaan zou komen te liggen, waarna ze de vorm van de steen die er al lag minutieus uithakten in de nieuw te leggen steen. Zo sloot elke nieuwe steen perfect aan te vorige. In het gebied zijn vaak aardbevingen. Het mag duidelijk zijn dat de Inca’s heel goed door hadden hoe je bouwwerken moest maken die de vele aardbevingen konden overleven.
Archeologen denken dat het bouwwerk door zo’n 25.000 mensen in 60 jaar tijd is gebouwd. Het was klaar in 1508. Toen de Spanjaarden kwamen raakte het complex in verval en werden er ook stenen weggehaald voor andere doeleinden. 400 jaar na de bouw was het verval compleet. Nu is het een belangrijke toeristische attractie. Het complex staat op de UNESCO Werelderfgoedlijst.
