Van welke soorten zwerfstenen zijn de hunebedden gebouwd?

0
3037

De hunebedbouwers gebruikten niet alle stenen om een hunebed te bouwen. Ze selecteerden op vorm en kleur. In dit artikel gaan we aan de hand van het grootste hunebed van Nederland meer vertellen over de stenen.

De zwerfstenen van het grootste hunebed van Nederland

Het grootste hunebed van Nederland is gebouwd van zwerfstenen. Met dank aan Harry Huisman hebben we onderstaande afbeelding kunnen maken met daarbij de determinaties van de zwerfstenen. D27 bevat de volgende soorten zwerfstenen: graniet, smalandgraniet, gneis, rapakivi en ogengneis.

De kleur

Voor de bouw van hunebedden selecteerden de hunebedbouwers de stenen op kleur. Nieuw onderzoek van Marijke Bekkema toont dit aan, meer weten. De voorkeur lag bij roze en rode stenen en bij de hunebedden in Rolde en Drouwen was bijna driekwart roze en rood. Waarom deze kleur? Heeft het iets te maken met vruchtbaarheid of afweren van demonen en geesten?

Wat is graniet?

De naam graniet komt van het Latijnse woord granus (korrel) wat verwijst naar het korrelige uiterlijk. Graniet is een stollingsgesteente uit drie mineralen: meestal grijs kwarts (ongeveer 50 procent), veldspaten (wit, crème of roze) en mica’s (bruin of lichtgrijs). Graniet is gevormd door het ondergronds stollen van magma oftewel een dieptegesteente. Overal in de wereld vind je graniet en in Noord-Nederland vinden met dank aan de ijstijden granieten (de zwerfstenen) uit Scandinavie. Graniet is gebruikt voor het maken van gereedschap, de hunebedden, wegen, dijken en funderingen, maar vandaag de dag wordt de steen gebruikt in interieur, sierbestrating, industrie en grafstenen.

Zwerfblokken van Norrlandgraniet. In de grote hoop keien van de N34 bleken een vijftal Norrlandgranieten te zitten met daarbij de pas ontdekte Sorselegraniet, in feite ook een Norrlandgraniet. Norrlandgraniet is de verzamelnaam voor een aantal graniettypen uit Zweeds Lapland, die door talrijke overgangen met elkaar verbonden zijn.

Wat is een Smålandgraniet?

Smålandgranieten zijn te herkennen aan rode tot bruingrijze kaliveldspaat, witachtige tot lichtgeel tot groenig plagioklaas en de kwartsen in de kleuren wit, grijs en blauw. Deze granieten zijn vaak te vinden als Drentse zwerfstenen.

Smalandgraniet in Borger.

Wat is een gneis?

De naam Gneis komt van gneistan wat fonkelen betekend in het oudduits. Gneis is een metamorf gesteente met een geband uiterlijk.

Hoornblendegneis in Borger.

Wat is een rapakivi?

Met een overwegend roodachtige kleur zijn rapakivi’s de meest granietische gesteenten. Rapakivi is Fins voor korrelig. In Noord-Nederland komen deze zwerfstenen veel voor. De oorsprong van vele rapakivi’s zijn de Åland-eilanden (Finland). Opvallend zijn de eivormige tot ronde witomrande veldspaten. Gepolijst wordt de natuursteen toegepast als aanrechtblad en gevel. Meer weten klik hier.

Aland-rapakivi

LAAT EEN REACTIE ACHTER

Vul alstublieft uw commentaar in!
Vul hier uw naam in

Deze site gebruikt Akismet om spam te verminderen. Bekijk hoe je reactie-gegevens worden verwerkt.