Wie kent hem niet. De muur die je zelfs vanaf de maan kunt zien – de Chinese Muur oftewel de Grote Muur. Hij is maar liefst 6250 kilometer lang. Er is 2000 jaar aan gewerkt. De meeste mensen kennen de plaatjes of zijn geweest in het gerestaureerde gedeelte maar het merendeel van de muur kronkelt door China, meestal vervallen tot een restant van wat het ooit was.
Bescherming tegen de nomaden uit het noorden
De muur is gebouwd om de aanvallers uit het noorden tegen te houden. De boeren in de vruchtbare vlakten van centraal-China moesten beschermd worden tegen de nomadenstammen uit het noorden. Deze stammen waren op zoek naar vruchtbare weideland voor hun vee. Om ze tegen te houden is een enorme verdedigingslinie worden gebouwd. De muur loopt van de steppen van Toerkistan 3450 kilometer oostwaarts tot aan de kust van de Gele Zee. Daarnaast zijn er nog talloze nevenmuren, die parallel aan de buitenste grensweringen lopen of als delen voor bijzondere bescherming van bepaalde landsgebieden dienden.
De start van de muur door Qin Shi Huangdi
In de derde eeuw voor Christus is door keizer Qin Shi Huangdi (ook wel de Eerste Keizer van China genoemd) begonnen om reeds bestaande muren met elkaar te verbinden (de eerste lokale muren zijn al in de zevende eeuw voor Christus gebouwd). Qin Shi Huangdi is niet alleen beroemd vanwege de muur maar is ook beroemd om zijn mausoleum in Xi’an met het beroemde terracottaleger.
2000 jaar bouwen
Er is tot in de zeventiende eeuw aan de muur gebouwd (in totaal dus meer dan 2000 jaar). Naar schatting heeft dat meer honderdduizenden levens gekost. Er is door enorme hoeveelheden mensen aan de muur gewerkt. In de eerste bouwperiode is naar schatting een groep van 300.000 soldaten en 500.000 boeren die onder dwang moesten werken aan de muur gewerkt. In latere eeuwen zou dat zelfs zijn opgelopen tot 1.8 miljoen boeren. De huidige Grote Muur is grotendeels tot stand gekomen in de Ming-dynastie (1368-1644).
Een muur van steen, leem, klei, loss en takken
De muur bestaat uit materiaal wat lokaal gevonden kon worden. Meestal was dat steen (blokken uitgehakte stenen van ongeveer 10 kilo). Als dat niet aanwezig was werden ter plekke bakstenen en dakpannen gemaakt van klei. In de lossgebieden werd met aangestampte leem gewerkt, op andere plekken werden muren van zand, kiezelstenen, twijgen en riet gebruikt.
Om de honderd tot tweehonderd meter werden wachttorens gebouwd. In totaal waren dat er meer dan 20.000. Via rooksignalen en vlaggen stonden de torens met elkaar in contact. Via de muren konden de soldaten snel van de ene plek naar de andere komen.
De muur breekt
De muur was lang en indrukwekkend maar ook moeilijk om goed te controleren. Alleen al het bemensen van de wachttorens en de vele legers was imens. Het lukte de beroemde Dzjenghis Khan daarom in 1211 om door de muur heen te breken. Na een lange periode was het tijdens de Ming dynastie dat ze het land weer stevig onder controle hadden. Aan het eind van deze periode in de zeventiende eeuw veroverden de Mantsjoes heel China en stichtten de Qing-dynastie, de laatste keizerlijke dynastie van China. Onder hun bewind werden de Chinese grenzen in het noorden en westen sterk uitgebreid en verloor de Grote Muur zijn militaire functie.
