Tot het geslacht Geranium behoren veel soorten, de hier genoemde komen voor in Nederland: Beemdooievaarsbek (Geranium pratense), Bermooievaarsbek (Geranium pyrenaicum), Bosooievaarsbek (Geranium sylvaticum), Donkere ooievaarsbek (Geranium phaeum), Fijne ooievaarsbek (Geranium columbinum), Glanzige ooievaarsbek (Geranium lucidum), Groot robertskruid (Geranium robertianum), Klein robertskruid (Geranium purpureum), Kleine ooievaarsbek (Geranium pusillum), Moerasooievaarsbek (Geranium palustre), Ronde ooievaarsbek (Geranium rotundifolium), Slipbladige ooievaarsbek (Geranium dissectum) en Zachte ooievaarsbek (Geranium molle).
De naam komt van het Griekse woord voor kraanvogel: géranos. In het Nederlands gebruiken we de naam ooievaarsbek. De soorten zijn voedselplanten voor diverse vlinders. Vele soorten en variëteiten zijn in de tuin als sierplant te vinden. In dit artikel gaan we verder in op drie soorten met een medicinale werking.
Robertskruid
Deze soort werd ook wel stinkende ooievaarsbek genoemd. Het kruid is 1- of 2-jarig en wordt maximaal 50 cm hoog. De plant is te vinden op schaduwrijke plaatsen, zoals langs wandelpaden in de bossen. Over de oorsprong van de naam is discussie: gaat het om de kleur rood of komt de naam van de heilige Robert van Molesme of Robert van Toulon? Van april tot november bloeit de plant met roze bloemen. Van het gebruik van dit kruid is bekend dat alle delen worden gebruikt als desinfecterend en bloedstelpend middel. De plant bevat geranine, tanninen en etherische oliën. Een aftreksel van de plant wordt in de kruidengeneeskunde gebruikt bij klachten van nier en blaas. Bij keelontsteking zou het kauwen op verse bladeren helpen. Verse bladeren geven bij kneuzen een specale geur die muggen op afstand zouden houden.
Klein robertskruid
Klein robertskruid is een eenjarige plant die inmiddels op de Nederlandse Rode Lijst van planten staat als zeldzaam en stabiel of toegenomen. De plant groeit in de lichte schaduw op matig voedselrijke, droge zandgronden. De plant wordt maximaal 40 cm hoog en bloeit met donkerroze bloemen van mei tot en met september. Het gebruik zou overeenkomen met robertskruid.
Moerasooievaarsbek
Deze soort komt van nature voor in Oost- en Midden-Europa. Inmiddels is de plant ook in Nederland te vinden. De plant is meerjarig en bloeit met paarse bloemen van juni tot september. Als alternatief medicijn wordt de wortel gebruik tegen bloedneuzen en diarree.
