![La Hougue Bie. Man vyi [Public domain], via Wikimedia Commons.](https://www.hunebednieuwscafe.nl/wp-content/uploads/2018/11/1024px-La_Hougue_Bie_entrance_and_chapel_Jersey.jpg "1024px-La_Hougue_Bie_entrance_and_chapel,_Jersey")
In Grouville op het eiland Jersey ligt La Hougue Bie: een ganggraf, twee oude kerken, een ondergrondse bunker uit WOII en een museum. De naam hougue is een Jèrriais woord voor heuvel en komt van het Oud-Noorse woord voor heuvel haugr. Over de herkomst van het woord bie zijn onderzoekers het niet eens. Het grafmonument wordt gezien als een van de tien oudste gebouwen ter wereld, maar ook als een van de mooiste ganggraven (hunebedden) in Europa. Via dit monument maakt u kennis met het leven in de nieuwe steentijd, zo’n 6.000 jaar geleden. Op Jersey wordt het monument getoond op het Jersey 1 pound note uit 2010.
Naast het monument staat een museum waar zowel het archeologische als geologische verhaal wordt verteld. In het museum zijn muntschatten, zwaarden, bijlen en speren te bewonderen, waaronder de grootste Keltische muntschat. Op het terrein is een reconstructie te vinden van een huis uit de nieuwe steentijd, gebouwd in 2018. Het huis is gebouw door vrijwilligers onder leiding van Luke Winter (Historic Concepts Ltd.) met authentieke technieken en gereedschappen.
Het ganggraf of hunebed
De grafheuvel met daarin het graf is ruim 12 meter hoog. Het prehistorische monument dateert uit de nieuwe steentijd, zo’n 3.500 v.Chr. Het graf is 18,6 meter lang met aan het einde een grote ruimte van 9 bij 3,6 meter. Achter een grote steen bevindt zich een kleinere ruimte – een soort heiligdom. Het monument bestaat uit zo’n 70 stenen. Deze komen van diverse plekken van het eiland. Sommige stenen kunnen zijn hergebruikt in dit nieuwere monument. Tijdens onderzoek is botmateriaal aangetroffen in het ganggraf, namelijk de crematieresten van acht personen. Dierlijke botten, schelpen, kralen en vuurstenen werktuigen naast resten van verbrand aardewerk (minstens 20 potten) zijn gevonden. Deze rituele plaatsen werden gebruikt voor ceremonies waar incidenteel mensen werden bijgezet en deze graven worden gekoppeld aan de Armorican Passage Grave group. Vanaf het laat-neolithicum is de grafkamer niet meer gebruikt.
Ontdekking en onderzoek
Nadat het monument werd afgesloten door stenen was het monument niet meer te zien. In 1925 is de ingang ontdekt, mede door de vermoedens van sporen uit de prehistorie in deze heuvel. Aan het einde van de 20ste eeuw ontdekten onderzoekers dat in de gang tijdens de zonnewende de zon de achterste ruimte bereikt.
Andere monumenten: een kerkcomplex en bunker
Op de grafheuvel staat een kerk uit de 12e eeuw en ernaast een kapel uit de 16e eeuw: de Notre Dame de la Clarté en de Jerusalem Chapel. Mogelijk is de heuvel als heiligdom bekend gebleven en is daarom mogelijk het kerkcomplex hierop gebouwd. Het complex is later omgebouwd tot neogotisch huis met daarop zelfs een toren. De toren is in 1924 gesloopt. Inmiddels wordt het gehele terrein beheerd door de Societé Jersiaise.
Op 10 maart 1942 werd met de bouw van de ondergrondse bunker gestart onder de grafheuvel door de Duitse bezetters. Deze bunker was een ondergronds commandobunker met een gang en kamers. Een uniek monument voor de slavenarbeiders is hier te vinden. Rondom de bunker werden 70 loopgraven gegraven waarbij de archeologische overblijfselen zijn beschadigd.
Adres
La Route de la Hougue Bie, Grouville, JE2 7UA
https://www.jerseyheritage.org/places-to-visit/la-hougue-bie-museum
Bronnen
https://www.jerseyheritage.org/places-to-visit/la-hougue-bie-museum
