De plant bijvoet is te vinden op ruige plaatsen en langs wegbermen, met voorkeur voor zandgronden en komt algemeen voor. Bijvoet wordt maximaal 120 centimeter lang en is rood van kleur. De bladeren zijn behaard en de bloemen zijn geelbruin.
Bijvoet, gebruik van prehistorie tot nu
In de prehistorie at de mens de bijvoet waarschijnlijk als een groente, maar het kan ook zijn gebruikt om eten te kruiden. De haren aan de onderkant van het blad kunnen worden afgeschraapt en worden gebruikt als tondel. Alle delen van de bijvoet bevatten essentiële oliën die kunnen worden gebruikt om insecten te bestrijden. Interessant is dat de Mongolen de plant gebruikten om muggen weg te jagen door de bladeren te verbranden. De witte rook jaagde de muggen weg.
De Romeinen gebruikten de plant in hun schoenen tegen de vermoeidheid en pijn in de voeten, maar dit middel blijft in gebruik: Dodonaeus noemt het in de 17e eeuw. De plant was bekend bij de Germanen en Kelten om te helpen bij de bevalling.
In de middeleeuwen dachten de mensen dat de bijvoet de duivel op afstand hield. In de tuin kan de bijvoet hierdoor zorgen dat planten minder groeien. De plant werd als tabak gerookt in plaats van het dure tabak. Vervelend is dat deze plant ook een allergische reactie kan veroorzaken tijdens de bloei in augustus en september.
Medicijn en hulpmiddel?
In de bijvoet zijn de volgende inhoudsstoffen te vinden: looistoffen, bitterstoffen (sesquiterpeenlactonen), flavonoiden, cumarine, triterpeen, etherische olie (tot 0,3 procent) met cineol, thujon (FLEISCHHAUER, ET.AL., 2017, p. 195). Thujon is een giftige stof bij inname van grote hoeveelheden en bij langdurige inname.
Als thee heeft bijvoet een ontspannende werking bij nervositeit en slaapstoornissen. Door de stimulerende werking moet bijvoet niet worden gebruikt bij het begin van de zwangerschap. Bijvoet helpt bij menstruatieklachten, ondersteunt de alvleesklier en bevordert de spijsvertering. Bijvoetolie werkt bij reuma en vermoeide voeten. Bijvoet helpt als warm voetbad door verwarmende eigenschappen bij witte vloed, chronische eierstokontsteking en buik- of blaascatarre
(FLEISCHHAUER, ET.AL., 2017, p. 195).
Vroeger werd de wortel van de bijvoet gebruikt tegen epilepsie, hoest, hysterie en krampen. De gemalen wortel is in gebruik gebleven in de kruidengeneeskunde.
Eetbaar?
Bladeren en jonge stengels kunnen in april en mei worden geplukt en zijn dan nog niet bitter en licht aromatisch. Bijvoet kan vers worden toegevoegd in de salade of als smaakmaker aan gerechten. Lekker is bijvoet als smaakmaker in eiergerechten (omelet) en hartige taarten (quiche). Deze delen van de bijvoet kunnen ook worden verwerkt in likeuren en thee. De bovenste 10 cm van de toppen voor de bloei zijn te schillen en te eten als groente. Het hele jaar zijn de bladeren en toppen zonder stengels te drogen en te gebruiken als kruid
(FLEISCHHAUER, ET.AL., 2017, p. 195).
Van juli tot oktober kan de verhoute stengel met bloem worden gebruikt als smaakmaker. Kook de stengel met bloem mee voor de smaak en verwijder de stengel voor het opdienen
(FLEISCHHAUER, ET.AL., 2017, p. 195). De smaakmaker kan worden meegekookt in gerechten met vlees, wild en gevogelte, maar ook in sauzen.
Bijvoet kan in plaats van absintalsem worden gebruikt bij het maken van absint.
Bijvoet smaakt zoet tot bitter. In het tweede deel van het jaar is het kruid zeer geschikt in vettere gerechten
(FLEISCHHAUER, ET.AL., 2017, p. 195).
Bijvoetpad
Vanaf het Hunebedcentrum kunt u het Bijvoetpad lopen langs hunebedden en grafheuvels. Deze route gaat van Borger langs Bronneger en Drouwen en weer terug naar Borger. De naam is te danken aan het feit dat deze bijvoet veel voorkomt langs deze route: het Bijvoetpad.
Bronnen
FLEISCHHAUER, S.G., ET.AL., 2017. Eetbare Wilde Planten. Schildpad Boeken, Workum.
