1 Onze vroegste voorouders
De menselijke geschiedenis strekt zich ver uit voor de tijd waarin de mensen opschreven wat er zoal gebeurde. Dat is de periode die we – ten onrechte – prehistorie noemen. De geschiedenis van die tijd kunnen we enkel aflezen uit de sporen en resten die mensen in de bodem achterlieten, gedurende meer dan 100.000 generaties, meer dan een miljoen jaren. Dat is een lang traject van menselijke evolutie, culturele en maatschappelijke ontplooiing, van creativiteit en innovatie. Drie grote vragen houden ons daarbij bezig: wie zijn wij, waar komen wij vandaan en hoe kan het dat wij geen jagers meer zijn maar boeren? Onze vroegste voorouders vertelt het verhaal van drie grote migraties: twee vanuit Afrika en een derde uit het Nabije Oosten. En we lezen hoe men op die momenten leerde om te gaan met de ijstijdcondities en reeds aanwezige Neanderthalers en jagers. Onze vroegste voorouders gaat over de steentijd, toen Nederland aanvankelijk nog slechts een klein en anoniem stukje van de grote Europese ruimte was. Maar aan het einde van ons verhaal heeft de bevolking hier een eigen karakter gekregen en begint met de inrichting van ons land een nieuw hoofdstuk van onze geschiedenis. Leendert Louwe Kooijmans (1940) was tot 2008 hoogleraar prehistorie aan de Universiteit Leiden.
2 Steentijd van Nederland
In dit boek wordt een actueel overzicht gepresenteerd van de stand van onderzoek naar de Nederlandse steentijd. Nog niet eerder werd in ons land een dergelijk overzichtswerk gepubliceerd. Dat dit nu wel gebeurt, is te danken aan het grote succes van de jaarlijkse Steentijddag, die in 2005 zijn vijftiende editie beleeft. Dit boek is gratis downloadbaar.
3 De Neanderthaler in Noord-Nederland
In het boek Neanderthalers in Noord Nederland, leven aan de rand van de Oerwereld, wordt u meegenomen op een ontdekkingstocht door het landschap en leest u alles over de woonplaatsen van deze Oermensen in onze regio. Het boek is 26×26 cm en beslaat ruim 200 pagina’s en is geschreven door de bekende archeologen Marcel Niekus en Evert van Ginkel. Fotografie en vormgeving door Frans de Vries. Het boek is rijk voorzien van afbeeldingen en door het grote formaat komen de foto’s en illustraties prachtig uit.
4 Vuurstenen werktuigen
Tot ca. 4000 jaar geleden had de mens vrijwel uitsluitend de beschikking over stenen werktuigen om zijn strijd om het bestaan succesvol te kunnen voeren. Vuursteen was zonder twijfel de meest geschikte, en daarmee meest gebruikte grondstof om gereedschappen van te vervaardigen. Het leverde vlijmscherpe werkkanten op. Door het veelvuldig gebruik van vuurstenen werktuigen en het feit dat ze gedurende duizenden jaren onveranderd in de bodem bewaard konden blijven, vormen ze een dankbaar onderwerp voor archeologisch onderzoek. Bij de vuurstenen objecten kan de archeoloog zich verschillende vragen stellen. Waar haalden onze voorouders bijvoorbeeld de geschikte vuursteen vandaan? Hoe zijn werktuigen te onderscheiden van natuurlijke stukken vuursteen en hoe werden ze vervaardigd? Hoe ontwikkelde hun vorm zich de loop van de millennia? Hoe werden ze precies gebruikt en hoe effectief waren ze eigenlijk? In dit boek zal getracht worden op al deze vragen een antwoord te geven.
5 Flint in focus
The biographies of flint objects reveal their various and changing roles in prehistoric life. Using raw material sourcing, technological analysis, experimental archaeology, microwear and residue studies the author tells the story of flint from the Early Neolithic to its virtual demise in the Late Bronze and Early Iron Age, incorporating data from settlements, burials and hoards from the region of the present-day Netherlands. This richly illustrated book shows the way flint functioned in daily life, how simple domestic tools became ritualized, how flint was used to negotiate change and how the biography of flint objects was related to personhood.
