Nog niet zo lang leden is oet een groot archeologisch underzuuk uit Groot-Brittannië bekend worden dat 300 tot 500 jaor naodat Stonehenge bouwd is, der nog mar 10% van de oorspronkelijke bevolking over was en vervangen is deur een nei volk. Dit is bekend worden deur botmateriaal van 51 skeletten van stientiedboeren (van 3500 tot 2500 v. Chr.) op DNA te underzuken. Ok is dudelijk worden dat de bouwers van Stonehenge donkere mèensen waren die op luu oet het Middellandse Zeegebied leken.
Wat is der gebeurd?
Der is in de periode rond 2500 v.Chr. een nei volk in het laand kommen die der op de ien of aandere menier veur zörgd hef dat de oorspronkelijke bevolking tot 10% terugge lopen is.
Dit neie volk kwam van het vaste laand van Europa, veurnamelijk oet wat wij non Nederland nuumt. Wij nuumt ze de klokbekercultuur, in het Engels Beakerculture. Archeologen hebt oet dizze periode veul klokbekerachtig eerdewark vunden, zodoende de naam van dit volk. Wij hebt vanzölf gien idee hoe zie zu’kzölf nuumd hebt, umdat der nog gien schrift was en zie dus ok niks op schrift achterlaoten kunden.
Het klokbekervolk is tussen 2500 en 2000 v. Chr. de Noordzee oversteuken en is in Groot-Brittannië terecht kommen.
Waordeur de oorspronkelijke bevolking van Groot-Brittannië precies oetstörven is, is nog een raodsel. Der is gien bewies van grote conflicten. Zie hadden wal betere controle over technologie (waorunder metaalbewarking) um het laand beter te kunnen bewarken, waordeur zie de oorspronkelijke bevolking economisch overheersen kunden.
Het zul ok zo kunnen weden dat de neie bevolking ziektes bij zu’k druug waor de oorspronkelijke bevolking gien weerstand tegen har. Het kan weden dat zie deur ziektes dood gungen, wat veul later ook met de Maya’s, Inca’s en aandere groepen in Zuud- Amerika gebeurd is toen de Europeanen daor voet an laand zetten.
der zint anwiezings dat de Zwarte Dood (de pest) metnummen is deur het klokbekervolk. Deurdat Groot-Brittannië lange tied isoleerd lag van de rest van Europa waren de mensen niet resistent en gungen massal dood. Het is niet zeker dat het zo gaon is mar het is een annimmelijke theorie.
Dizze neie gegevens laot zien dat de overgang van de neie stientied naor de bronstijd niet allien een kwestie van ideeën is, mar ok van neie volken die een gebied binnenkomt.
Achtergrond: de 51 skeletten oet de stientied
De genetische data veur dit underzuuk zint ofkomstig van 51 skeletten van neolithische individuen die oet de tied kommen zint tussen 4000 en 2500 v.Chr. en 104 skeletten oet de kopertied en bronstied (tussen 2500 en 1000 v. Chr.).
De skeletten zint op verschillende locaties vunden: 55 procent van de neolithische botten komt oet gemienschappelijke graven, 31 procent komt oet grotten. Van de skeletten oet de kopertied en bronstied komt 88 procent oet individuele graven en 9 procent oet grotten.
De studie is publiceerd in het magazine Nature en is ien van de grootste archeologische DNA underzuken die ooit in de wereld oetvoerd zint. Der hebt 144 underzukers an warkt.
Tekst Harrie Wolters
Vertaoling Willy Weerman