Eén stap overbrugt een miljard jaar

0
1009

Het klinkt bizar, maar het is echt zo, amper een kilometer zuidelijk van Aakirkeby op Bornholm neem je met één stap een enorme sprong in de tijd. Je overbrugt ruim 1 miljard jaar.

Neem vanuit Aakirkeby de weg Limensgaden (=Molenweg) richting Stroby. Na korte afstand, vlak voor Stroby, is links van de weg een oude, deels begroeide, ondiepe steengroeve te zien. Een smal wandelpad leidt er naar toe. In de verlaten steengroeve won men vroeger zandsteen. Van de zandsteenbrokken werden bouwstenen gehakt, waarmee gebouwd werd. De naam van de groeve zou betrekking hebben op de aanwezigheid destijds van een armenhuis in de buurt.

Stroby, Bornholm. Kaart Google Maps
Stroby, Bornholm. Kaart Google Maps

Opzij van de groeve heeft men over een breedte van ca. 4 meter een vijftig meter lange strook rotsgesteente blootgelegd. Het is Balka-zandsteen, een keiharde zandsteensoort uit de Cambrische periode van ca. 530 miljoen jaar geleden. De vrijgelegde zandssteenstrook loopt hellingafwaarts en is opgebouwd uit vrij dikke zandsteenbanken die elkaar trapsgewijs bedekken. Op het noordelijke eind ervan stoot de zandsteen langs een oude aardbreuk tegen veel ouder gneisgesteente. Deze gneis is in het verleden door krachten in de aardkorst door en tegen de zandsteen geperst. Hierdoor is een ongeveer 1,5 brede strook gneisgesteente in gruis veranderd. De gneis behoort tot het oude grondgebergte van Bornholm en is ca. 1700 miljoen jaar oud. Met de ene voet op de Balka-zandsteen en het andere been op de gneis overbrug je ruim 1 miljard jaar. Dat maakt deze locatie bij Stroby een unieke belevenis.

Even verderop ligt de eigenlijke zandsteengroeve. Lopend over het rotsoppervlak valt op dat er plekken bij zijn waar allerlei ribbelpatronen zichtbaar zijn. Het zijn fossiele golfribbels van honderden miljoenen jaren oud. Ze zijn gevormd in een zeer ondiep randgedeelte van de toenmalige zee. Eb- en vloedbewegingen hebben toen allerlei grote, regelmatige en onregelmatige ribbelpatronen in het zand achtergelaten. Deze fossiele strandribbels zijn in de groeve bij Stroby prachtig bewaard gebleven. Ze nodigen uit voor een aantal opmerkelijke foto’s. Beide locaties zijn vrij toegankelijk.

Stroby, steengroeve in Balka-zandsteen
Golfribbeloppervlak in Balka-zandsteen
Balka-zandsteen met golfribbelpatronen
Kruisende golfribbels in Balka-zandsteen

LAAT EEN REACTIE ACHTER

Vul alstublieft uw commentaar in!
Vul hier uw naam in

Deze site gebruikt Akismet om spam te verminderen. Bekijk hoe je reactie-gegevens worden verwerkt.