Barnsteen is gefossiliseerd (versteend) hars van naaldbomen – ongeveer 30-50 miljoen oud. Het hars is vrij gekomen door beschadiging van de boom. Na de ijstijden is barnsteen in de zee terecht gekomen. Barnsteen wordt ook wel amber genoemd, maar met amber wordt ook de grondstof van potvissen bedoeld. De naam barnsteen komt van branden en deze naam is niet voor niks. Barnsteen brand en hierbij ruik je een wierook-hars-geur (tevens ontsmettend). Barnsteen is te vinden in het Oostzeegebied, maar ook aan de Nederlandse kust, Duitsland en Denemarken. Barnsteen kan ondoorzichtig, iets doorzichtig of transparant zijn. De kleur van barnsteen kan variëren van geel tot oranje, rood, bruin, zwart, groen en blauw en de kleuren komen door vervuilingen. Barnsteen kan statisch worden door er met wol op te wrijven. In barnsteen kunnen insecten worden aangetroffen.
Gebruik van prehistorie tot nu
Al in de prehistorie werd barnsteen gebruikt als materiaal. De rendierjagers gebruikten het om sieraden van te maken. Ook in de hunebedden zijn barnstenen kralen gevonden. Ook na de steentijd, in de bronstijd en ijzertijd, werd barnsteen gebruikt. In grafheuvels zijn kettingen met honderden kralen gevonden.
Test of barnsteen echt is
De eerste test is geur. Ruik aan het barnsteen en wat je moet ruiken is de bekende dennengeur. Onechte barnsteen ruikt zoeter. Tweede test is het branden van de barnsteen – echte barnsteen ruikt wierook-hars-achtig.
De tweede test is de barnsteen verhitten door te wrijven in de palm in je hand tot het moment dat geur vrijkomt.
De derde test is met verhitte naald in een barnsteen te prikken waarbij de kenmerkende geur vrijkomt.
De vierde test is een stuk barnsteen in een kom water en zout te leggen (100 ml water : 40 gram zout). Barnsteen blijft drijven (nepbarnsteen ligt op de bodem).
Tot slot kunnen onderzoekers met infraroodspectroscopie de echtheid van barnsteen aantonen).
