In Gambia en Senegal (samen ook wel Senegambia genoemd) liggen op vele plekken langs de rivier de Gambia steencirkels. De belangrijkste plek in Senegal is Sine Ngayène. Sine Ngayene ligt Noordwest van Sine in Senegal.
Steencirkels in de Senegambia, de grootste concentratie ter wereld.
De steencirkels van de Senegambia liggen in een gebied van meer dan 30.000 vierkante kilometer. Het gebied wordt in twee secties verdeeld. Het eerste is het Wassu gedeelte dat in Gambia ligt en het tweede gedeelte is het Sine-Saloum gebied in Senegal. Het is een hedendaagse indeling. In het verre verleden was de huidige grens er uiteraard niet. Het gebied staat sinds 2006 op de UNESCO Werelderfgoedlijst. Volgens UNESCO zijn de steencirkels van Senegambia de grootste concentratie van steencirkels ter wereld. In totaal liggen er meer dan 1000 cirkels. Ook liggen er vele opgebrachte heuvels. Ze liggen verspreid over een gebied van 100 bij 350 kilometer langs de Gambia rivier. Er is een aantal concentraties waaronder Wassu en Kerbatch in Gambia en Wanar en Sine Ngayene in Senegal.
Veel, heel veel stenen
In totaal zijn er in de Senegambia naast de cirkels met in totaal 29.000 stenen ook nog 17.000 monumenten en 2.000 individuele sites te vinden. De monumenten bestaan uit rechtopstaande stenen en pilaren (waarvan nu vele plat liggen omdat ze om zijn gevallen door de loop van de tijd). Ze zijn gemaakt van lateriet. De stenen staan in cirkels met een enkele rij stenen maar soms ook met een dubbele rij, soms ook staan ze in rijen of als een enkele losse steen.
De constructie van de stenen monumenten laat zien dat het een georganiseerde maatschappij was. De stenen werden uit lateriet groeves gehaald met ijzeren werktuigen. Nadat de stenen uit de groeve kwamen werden ze tot identieke vormen gehakt met een gemiddelde van twee meter hoog en gemiddeld zeven ton zwaar.
De site Sine Ngayene
Sine Ngayene in Senegal is de grootste van alle locaties in de Senegambia. Het heeft 52 steencirkels, een dubbele cirkel in het centrale gedeelte en 1102 individuele bewerkte stenen. Algemeen wordt aangenomen dat de losse graven ouder zijn dan de graven met meerdere mensen erin. De cirkels worden geassocieerd met de graven voor meerdere mensen en de losse stenen voor individuele begrafenissen.
In 2002 heeft er een expeditie plaatsgevonden in het gebied. Er is toen onder andere een ijzerbewerkingsplek gevonden en meerdere groeves. Ze vonden ook bewijs van honderden huizen, die gedateerd zijn in dezelfde tijd als de bouw van de steencirkels. Ze zijn geclusterd in groepjes van 2 tot 5. Er wordt daarom aangenomen dat het kleine gemeenschappen waren.
Oorspronkelijk waren er honderden grafheuvels aanwezig. Deze zijn echter door erosie verdwenen.
Archeologen hebben bij de centrale cirkel met de dubbele rij stenen, in het centrale deel vier opeenvolgende perioden gevonden waarin de stenen zijn neergezet. Daaruit blijkt dat de tijdsperiode van de bouw daarvan plaatsvond tussen 700 n.Chr en 1350 n.Chr.
