Als je het woord piramide zegt dan denk je al snel aan Egypte. Echter piramides spelen in veel oude culturen een rol. Een van de mooiste voorbeelden zijn de piramides van de Nubiërs in het noorden van Soedan. Het volk van de Nubiërs leefde in het zuiden van het huidige Egypte en Soedan. De mooiste bouwwerken staan in Soedan. Ze staan op de UNESCO Werelderfgoedlijst.
De Kushieten
Het verhaal begint met een volk dat we de Kushieten noemen. Zij behoorden tot het koninkrijk Koesj dat gelegen was in het centrale gebied waar de Witte Nijl en de Blauwe Nijl samen kwamen. De Kushitische cultuur is meerdere keren tot een hoogtepunt gekomen. De eerste keer was tussen 2600 en 1520 v.Chr en had de hoofdstad in Kerma. De tweede keer was tussen 300 en 100 v. Chr. met Napata als hoofdstad, de derde keer was tussen 300 v. Chr. en 300 n. Chr. en was geconcentreerd rond Meroë.
Nubische cultuur met eigen architectuur en begrafeniscultuur
Kerma wordt gezien als de eerste gecentraliseerde staat van Nubië met zijn eigen architectuur en begrafeniscultuur. De twee latere koninkrijken (Napata en Meroë) stonden onder invloed van Egypte, vandaar de piramides die we nu vinden in Noord Soedan. Er was een sterke competitie tussen het Kushitische rijk en het Egyptische rijk. Er was strijd op economisch, militair, cultuur en politiek.
De piramides in Nubië hadden hetzelfde doel als die in Egypte. Het waren de rustplaatsen voor overleden koningen en koninginnen die regeerden over Napata en Meroë. Deze beide Nubische rijken bestonden voor een deel van de tijd op hetzelfde moment. Het is niet te zeggen of ze met elkaar streden over wie de meeste en mooiste piramides had maar het vermoeden is er wel vanwege de grote hoeveelheid die er is gebouwd. Er zijn in totaal 255 piramides in Soedan. Dat zijn er twee keer zoveel als in Egypte (daar liggen er meer dan 120).
255 piramides
De eerste van de 255 piramides is gebouwd op een plek dat El-Kurru wordt genoemd. Hier liggen de tombes van Koning Kashta en zijn zoon Piye. Hun opvolgers, Shabaka, Shabataka en Tanwetamani liggen hier ook begraven. Op hetzelfde terrein liggen ook nog 14 tombes voor de koninginnen (vrouwen van de koningen) en een aantal generaals.
Veel later werden de Napataanse piramides gebouwd. Dat gebeurde op de westoever van de Nijl in Boven-Nubië, op een plek die Nuri heet. Hier liggen 21 koningen en 52 koninginnen en prinsessen begraven. De belangrijkste graven zijn van Analmi en Aspelta. Ze zijn begraven in grote granieten sarcofagen.
Meroë
De meeste piramides liggen in Meroë. Deze liggen op een plek 62 kilometer ten noorden van Khartoem (hoofdstad van Soedan). Hier liggen meer dan 40 koningen en koninginnen.
De piramides
De Egyptische piramides zijn gebouwd gedurende drie millennia terwijl die van Nubië in een aantal eeuwen zijn gebouwd. Ze zijn dan ook wel iets minder groot en spectaculair dan die in Egypte en dus iets gemakkelijker te bouwen. Ze zijn ook van een heel ander type. De piramides zijn tussen 7 en 30 meter hoog. De hoeken van de piramides zijn geheel anders dan die in Egypte, meestal 70 graden.
Vondsten
Toen de piramides gevonden werden in de 19e en 20ste eeuw bleek dat er veel objecten in de graven lagen maar geen juwelen. De objecten die er lagen waren bijv. houten kisten met bogen en pijlen, harnassen voor paarden, stukken van meubilair, aardewerk en gekleurd glas, metalen potten en andere objecten gerelateerd aan de handel die de Nubiers in die tijd ondernamen met de nabije volkeren. Kan het zijn dat de juwelen al in de oudheid zijn geroofd?
In Meroë is een bijzonder graf ontdekt. Er werden 390 stenen en grote objecten met rotskunst ontdekt. Ook lag er een volledig begraven koe in het graf.
De Nubische piramides zijn beschadigd en vernield in 1830 door Giuseppe Ferlini, een Italiaanse arts die zijn carrière had veranderd in schatgraver. Om bij de inhoud van de tombes te komen heeft hij van 40 piramides de top afgeblazen.
ARCHEOLOGEN ONTDEKKEN 35 PIRAMIDES IN SOEDAN: uit Archeologie Magazine
Tussen 2009 en 2012 zijn er zo’n 35 piramides met bijbehorende graftombes blootgelegd bij de archeologische site Sedeinga in Sudan. De antieke bouwwerken staan opvallend dicht op elkaar en zijn relatief klein: de hoogste is zeven meter, terwijl de kleinste piramide niet hoger komt dan 75 centimeter.
Als onderdeel van het grootschalige project ontdekte het onderzoeksteam in 2011 binnen een oppervlakte van vijfhonderd vierkante meter maar liefst dertien piramides. De dichtheid van de piramides in Sedeinga is ontzettend groot en getuigt van een opmerkelijke bouwdrift. ”Na een aantal eeuwen van voortdurend piramides bouwen begon de bevolking uiteindelijk bijna alle overgebleven lege plaatsen in de Necropolis op te vullen”, aldus Vincent Francigny, onderzoeksmedewerker namens het American Museum of Natural History in New York.
OPMERKELIJKE STRUCTUUR
Een aantal van de aangetroffen piramides beschikken over een ongebruikelijke en zeldzame vormgeving en zijn ontworpen met een interne koepelstructuur. Aangezien deze bouwstijl niet bijdroeg aan het uiterlijke aanzien of de soliditeit van de piramides, is het onduidelijk waarom voor deze constructie is gekozen. Een mogelijke verklaring is dat de koepelstructuur al gebruikelijk was in Sedeinga voordat piramides in trek kwamen en dat de twee bouwstijlen vervolgens werden samengevoegd.
De piramides zijn niet allemaal meer in erg goede staat. Zo ontbreken de sluitstenen aan de top van de piramides, die zouden zijn versierd met afbeeldingen van vogels of lotusbloemen. Bovendien zijn ook de graven geplunderd. Desondanks troffen de archeologen behalve botten nog wel enkele antieke voorwerpen aan, zoals een offertafel waarop vermoedelijk de godin Isis en de god Anubis staan afgebeeld.
CURTURELE UITWISSELING
De piramides zijn ongeveer 2.000 jaar oud en stammen uit de tijd dat het huidige Soedan onderdeel uitmaakte van Kush. Dit koninkrijk grensde tussen de 16e en 11e eeuw voor Christus aan Egypte. Tussen de twee gebieden vond een culturele uitwisseling plaats, waardoor Kush onder andere werd beïnvloed door de Egyptische dodencultus en architectonische stijl en als gevolg daarvan ook het bouwen van piramides overnam.
De grote hoeveelheid ontdekte antieke piramides wijst op een bijzondere diversiteit van cultuur en religie binnen de landsgrenzen van Soedan, dat tevens onderdak biedt aan een Soennitische Islamcultuur, Katholicisme en vele traditionele Afrikaanse religies.
