Beitels kennen een lange geschiedenis. Door de eeuwen heen komen ze voor in verschillende vormen en materialen. We kennen voornamelijk voorbeelden van ijzer, maar er zijn ook vondsten van bot. De Trechterbekercultuur (TRB) maakte ook al gebruik van beitels om hout te kunnen bewerken. Metaal bestond natuurlijk nog niet in deze periode. We vinden daarom vooral beitels van vuursteen uit deze periode.
Beitels kunnen op bijlen lijken maar verschillen omdat de dikte en breedte, in tegenstelling tot bijlen, bijna gelijk zijn. Ze hebben volgens Bakker twee paralellen zijden en een snijrand met een breedte van maximaal 3 centimeter. Op afbeelding 1 kun je voorbeelden van zijn gehanteerde typen beitels (en bijlen) zien. De Trechterbekercultuur beitels zijn regelmatig van vorm met geheel geslepen zijden. Meer en beter afgewerkt dan dezelfde vorm beitels die ook in de Enkelgraf cultuur werden gebruikt. De lengte varieert. Bakker noemt een beitel van wel 23,5 cm gevonden in D13 bij Eext. Dit is opgegraven en daarna beschreven in 1760 door meneer van Lier. Helaas is dit item verloren gegaan door de tijd heen. In de collectie van het Rijksmuseum van Oudheden bevinden zich TRB beitels van 13, bijna 15 en 20 centimeter lang.
Afbeelding 1: (a) TRB beitel en slijpsteen. (b-d) Thin-butted, thick-bladed vuurstenen bijlen: (b-c): old type, (d) Blandebjerg type; (e-g) thick butted, thick bladed vuurstenen bijlen: (e) Bundso type, (f) Lindo type, (g) Valby type; (a, h-i) TRB beitels; (j) Lineaire Bandkeramiek beitel. (bron: Bakker 2009; p.79)
De beitel op afbeelding twee en drie is te zien in het Hunebedcentrum. Het object is gevonden in Odoorn en is 14,8 centimeter lang.
Figuur 2 TRB beitel gevonden in Ordoorn
Bronnen:
J.A. Bakker, (2009) The TRB West Group: studies in the chronology an geography of the makers of Hunebeds and Tiefstich Pottery. Leiden: Sidestone Press
J. Beuker, (2010) Vuurstenen Werktuigen: technologie op het scherp van de snede. Leiden: Sidestone Press
Objectomschrijving: Bijl (beitel)
Materiaal: Vuursteen
Vindplaats: Odoorn
Nummer op object: C.1939/1.8
Locatie: Museum HCMU0314
Datering: Neolithicum
Afmeting: 14,8 x 1,7 cm.
In bruikleen van: RMO
