Het Trechterbeker-aardewerk is goed te onderscheiden van het aardewerk uit eerdere perioden in dezelfde regio. Dat komt door de vormen van het aardewerk en de versiering. Archeoloog Anna Brindley heeft aan de hand van Trechterbeker-aardewerk een tijdlijn opgesteld, ook wel een typologie genoemd. Aan de hand daarvan bepalen archeologen wanneer welke vorm en versiering gebruikt werd. Elke tijdsperiode uit de tijdlijn heet een horizont. De kraaghalsfles werd gebruikt in horizont 1 tot en met 7. Dat betekend dat deze vorm van het beging tot het einde van de Trechterbekerperiode is gebruikt (3400 voor Christus tot en met 2850 voor Christus). De vorm van het kraaghalsflesje komt ook voor bij de Vlaardingen-groep (3400-2500 voor Christus). Deze cultuur leefde ongeveer gelijk met de Trechterbekercultuur, maar dan in midden en west Nederland.
Het kraaghalsflesje is, net als de biberon, een opvallende vorm tussen de andere Trechterbeker-aardewerkvormen en daarom ook goed te herkennen (in dit geval vooral aan de hals). De flesjes zijn zowel in graven als in wooncontext gevonden, maar niet altijd of in kleine hoeveelheden. Twee van dit soort kraaghalsflesjes kunnen worden bezichtigt in het Hunebedcentrum. Ze zijn allebei gevonden tijdens de opgraving van Hunebed D26. Dit Hunebed kun je vinden in Drouwen en is het laatste opgegraven hunebed van Nederland. Beide flesjes zijn versierd met herkenbare Trechterbekerdecoratie. De éne alleen boven de schouder en op de hals, de ander is algeheel versierd.
Anna Brindley schreef dat deze vorm bedoeld was voor het bewaren van substantie of poeder die mogelijk in verdunde vorm kon worden gedronken uit andere aardewerkvormen. Anderen vergelijken de vorm (het flesje omgedraaid) van dit type aardewerk met de zadendoos van een papaver. Deze plant kent vele functies in verschillende culturen; eten, medicinaal gebruik, versiering. We weten dat de trechterbekercultuur dit gewas verbouwden maar desondanks is er tot nu toe geen bewijs dat er een verband is tussen de het gewas en het flesje. Lees hier meer.
Interessant weetje: Er is een periode geweest dat gemeenten de vondsten uit hunebedden zo bijzonder en buitengewoon vonden, dat ze vondsten uit hunebedden opnamen in hun gemeentewapen of in hun vlag. Zo is het kraaghalsflesje te vinden op de wapens van de gemeente Borger en Vledder, voorafgaand aan de gemeentelijke herindeling (lees hier meer).
Bronnen:
J.A. Bakker, (2007) The TRB West Group: studies in the chronology an geography of the makers of Hunebeds and Tiefstich Pottery. Leiden: Sidestone Press
A.L. Brindley, (2003) The use of Pottery in Dutch Hunebedden. In: A. M. Gibson, Prehistoric pottery: people pattern and purpose. Archaeopress. 43-51.
D.C.M. Raemaekers, (2005) Het Vroeg- en Midden-Neolithicum in Noord-, Midden- en West-Nederland. In: Deeben, Jos (eds.); Drenth, Erik (eds.); Oorsouw, Marie-France van (eds.); Verhart, Leo (eds.); (2005): De steentijd van Nederland. 261 – 282.
Objectomschrijving: Kraaghalsfles
Materiaal: Aardewerk
Vindplaats: Hunebed D26, Drouwenerveld
Nummer op object: D26-152 (D2004-IV.152)
Locatie: Museum HCMU2407
Datering: Neolithicum
Afmeting: diameter buik 9,1 cm.
In bruikleen van: NAD Nuis
Objectomschrijving: Kraaghalsfles
Materiaal: Aardewerk
Vindplaats: Hunebed D26, Drouwenerveld
Nummer op object: D26-154 (D2004-IV.154)
Locatie: Museum HCMU2520
Datering: Neolithicum
Afmeting: diameter buik 9,0 cm.
In bruikleen van: NAD Nuis
