Een kleine 40 kilometer ten zuidoosten van de Mexicaanse stad Oaxaca ligt Mitla. Het ligt op een hoogte van 1480 meter in de Tlacolula Vallei. Mitla was een van de belangrijkste religieuze centra van het rijk van de Zapoteken. Rond 900 v.Chr. is begonnen met de bouw van de eerste gebouwen op de plek die we nu Mitla noemen. Monte Alban, een ander archeologisch complex in de buurt was het politieke centrum van de Zapoteken.
De Zapoteekse naam voor deze stad was oorspronkelijk Lyobaá, wat betekent ‘Plaats van de graven’. Later werd de stad Mitla genoemd, wat is afgeleid van het Nuahtl-woord Mictlan en betekent “Plaats van de Doden”. Beide namen verwijzen naar de legende dat de Zapoteekse koningen, priesters en belangrijke krijgers in een grote kamer onder de stad werden begraven. Hiervan is echter door de archeologen nog geen bewijs gevonden.
De Zapoteekse bloeitijd van deze stad was met name in de periode 100 tot 700 na Christus. De oudste groep gebouwen dateert van 450 tot 650 na Christus. Vanaf 900 trokken de Mixteken vanuit het noorden van Oaxaca richting Mitla en voegden zich bij de bestaande Zapoteekse inwoners. Ze vormden zo een gemeenschap en beschaving die bekend staat als Zapoteca-Mixteca. In de stad ontstond een architectuur met Zapoteekse en Mixteekse invloeden en werd de religieuze plaats Mitla de poort tussen de wereld van de levenden en de wereld van de doden.
In 1494 werd de stad onderworpen door het volk van de Azteken. Toen de Spanjaarden in de zestiende eeuw in Mexico voet aan wal zetten was Mitla een vooraanstaande stad met tempels en paleizen, de ruïnes die er nu nog te zien zijn slechts de restanten van een rijke historie.
Mozaiekwerk en geometrische ontwerpen
Wat de site zo bijzonder maakt is het gedetailleerde mozaïekwerk en geometrische ontwerpen op graven, panelen, friezen en muren. Dit vind je bij geen andere Meso-Amerikaanse sites. De reliëfs bevinden zich in meer dan 150 panelen met een breed scala aan ingewikkelde geometrische ontwerpen die oorspronkelijk zijn geplaatst tegen een rood geverfde stuc-achtergrond, wat de patronen nog opvallender moet hebben gemaakt. De ontwerpen zijn hoogstwaarschijnlijk geïnspireerd op textielpatronen en verwijzen mogelijk naar specifieke familietradities of geografische locaties.
Onder verschillende gebouwen in Mitla zijn grote kruisvormige tombes opgegraven. Deze graven zijn eveneens versierd met geometrische ontwerpen.
Indrukwekkende verzameling bouwwerken
Mitla is niet heel groot, zeker niet in vergelijking met andere overgebleven Meso-Amerikaanse centra, maar het heeft een indrukwekkende verzameling bouwwerken. Deze zijn gegroepeerd in vijf afzonderlijke zones langs een noord-zuidas, twee uit de Klassieke periode (100 tot 650 na Christus) en de andere drie uit de Post-Klassieke periode.
De archeologische site van Mitla omvat de volgende vijf groepen van bouwwerken, namelijk:
- Grupo de las Columnas (Kolommen Groep)
- Conjunto de la Iglesia (Kerk Groep)
- Grupo del Adobe (Adobe Groep)
- Grupo Sur (Zuid Groep)
- Grupo del Arroyo (Arroyo Groep)
Alleen de eerste twee zijn in de vroege jaren 80 volledig opgegraven en gerestaureerd.
