Er is relatief weinig bekend over de voeding van baby’s in de prehistorie. Terwijl kennis over borstvoeding en erna belangrijk is om meer te weten te komen over kindersterfte en vruchtbaarheid in de prehistorie. Er zijn onderzoeken waarbij gekeken wordt op welke leeftijd gestopt werd met borstvoeding. Dit is, met chemische analyses, terug te vinden in tanden. De leeftijd waarop gestopt wordt verschilt sterk per periode en plaats. Jager-verzamelaars geven doorgaans gedurende meerdere jaren borstvoeding, terwijl de adoptie van een permanente levensplaats in vroege boerengemeenschappen leidde tot een verkorting van de borstvoedingsperiode. Dit was waarschijnlijk een gevolg van de introductie van landbouw, toen er nieuwe voedingsmiddelen beschikbaar kwamen voor zuigelingen, bijvoorbeeld dierlijke melk en graanproducten.
Door archeologisch onderzoek gepubliceerd in 2019 is hier nieuwe informatie voor gevonden. In drie vergelijkbare vormen aardewerk, namelijk een kleine kom met tuitje, gevonden in Bronstijd kindergraven in Duitsland, zijn resten van een melkproduct gevonden. Door een chemische analyses konden onderzoekers vaststellen dat het specifiek om melkproducten gaat van herkauwers. Welk dier het precies was, kon niet worden bepaald. Door de vorm, de vondstlocaties en de inhoudsanalyse samen denken archeologen dat baby’s, na borstvoeding, werden gevoed met dierlijke melkproducten (J. Dunne, et. al. 2019).
De mogelijke kindervoedingsflesjes, ook wel een biberons genoemd, komen al sinds het Neolithicum voor in Europa. De oudste gevonden varianten dateren tussen 5500 en 4800 voor Christus en zijn gevonden in Steigra, Duitsland. De aardewerk vormen variëren in grootte en vorm. Soms hebben ze zelfs een dierachtige uiterlijk. Wij hebben in onze collectie ook een biberon (https://www.hunebednieuwscafe.nl/2020/04/biberon/), en zal waarschijnlijk ook een vergelijkbare functie hebben gehad. Hier zijn echter geen residu onderzoeken op uitgevoerd. Dus we weten niet zeker of hier ook een dierlijk melkproduct in heeft gezeten. Daarnaast is deze vondst wel in een grafcontext gevonden, maar niet in een kindergraf. Het aardewerk waar de eerder genoemde testen op uit zijn gevoerd komen uit de Bronstijd en zijn dus jonger dan dat van de Trechterbekercultuur.
Al met al leveren dit soort onderzoeken veel informatie op waarmee we meer inzicht krijgen in de complete ontwikkeling van samenlevingen. Archeoloog Julie zegt daar over:“Het feit dat menselijke baby’s dierlijke melk konden krijgen, betekent in wezen dat prehistorische vrouwen sneller meer baby’s zouden kunnen krijgen. Dit leidt tot een enorme bevolkingsgroei, waardoor we op weg zijn naar hoe we vandaag leven”.
Bronnen:
J. Dunne, K. Rebay-Salisbury , R. B. Salisbury , A. Frisch, C. Walton-Doyle & R. P. Evershed, (2019) Milkof ruminants in ceramic baby bottles from prehistoric child graves, Nature, 574: 246-248
S. E. Halcrow, (2019) Early Europeans bottle-fed babies with animal milk, Nature, 574: 182-183
https://www.sciencemag.org/news/2013/05/how-long-did-neandertals-breastfeed
