In dit artikel leren we je stap voor stap hoe je van dennennaalden een mand maakt met behulp van coiling (Engelse term). Coiling is een speciale techniek voor het maken van manden – vele oude culturen hebben deze techniek gebruikt, waaronder de Indianen.
Verzamelen van de naalden
Voor het maken van deze manden zijn dennennaalden geschikt, want ze blijven flexibel en leerachtig. Sparrennaalden zijn niet geschikt, omdat deze naalden verharden. Grove den is een prima keuze. De naalden kunnen het beste in het najaar geoogst worden want de naalden vertonen dan een mooie glans.
Tip: zoek een boom met lange naalden tussen de 8 en 12 cm of langer. Hoe korter de naalden hoe lastiger het wordt. In de Verenigde Staten is een speciale soort naaldboom met naalden van 17-45 cm lengte: Longleaf Pine of moerasden (Pinus palustris).
Drogen en weken van de naalden
De verzamelde naalden moeten worden gedroogd. Naalden drogen kan in de zon, in het donker en in de oven op de laagste stand of in een voedseldroger. Om de kleur groen te houden is drogen in het donker aan te raden. Bij verse naalden kunnen de geplette naalden bij het drogen breken bij een scherpe bocht of het aantrekken van de draad. Langere naalden maken de klus makkelijker.
Het weken van de naalden doe je twee tot drie uur tot uiterlijk een nachtje bij naalden die dik en lang zijn.
Coiling – maak een mand van dennennaalden met de techniek coiling
Voor de coiling heb je naast droge naalden een dik rietje van 5 cm en touw (raffia, vlastouw of jutetouw) nodig.
Stap 1. Coiling met dennennaalden
Leg de dennennaalden, het rietje en touw klaar. Vul het rietje met dennennaalden (let op: niet te vol – het rietje moet nog kunnen schuiven). Knoop met touw rechts van het rietje aan de dikke kant de naalden vast met een platte knoop. Wikkel straks om de naalden het draad heen zonder tussenruimte en werk meteen het stukje draad van de platte knoop weg. Schuif telkens het rietje op en vul het rietje links aan met nieuwe naalden. Stap voor stap krijg je een omwikkelde draad met daarin naalden.

Stap 2. Vorm bepalen van de bodem van de mand
Je kunt kiezen voor twee vormen, een ronde vorm of een langwerpige vorm. De draad zet je vast met strakke overhandse steken in een ronde of ovale vorm. De ovale vorm is makkelijker. Het is belangrijk telkens de steken op dezelfde manier te maken zodat ze goed aansluiten. Na enkele rondes moeten er meer steken bij komen. De steken moeten regelmatig verdeeld zijn voor een mooi resultaat. Naarmate de bodem vordert, ga je het draad met grotere afstand om de naalden wikkelen. Voor een mooie regelmatige mand is het belangrijk om het rietje telkens aan te vullen vanuit het midden van het rietje – bijvoorbeeld om de twee steken.

Stap 3. Afmaken van de mand
Bepaal wanneer de bodem van de mand groot genoeg is en maak dan de bocht naar boven. Leg de nieuwe ronde erop en probeer met dezelfde steken deze vast te zetten. Maak de mand zo hoog als je wenst. Zorg dat je de laatste ronde helemaal recht beëindigd. Verwijder het rietje. Dun de bos naalden uit tot de helft vanuit het midden en maak deze met steken vast. Verwijder dan steeds weer de onderste en doe de laatste steken. Hecht je draad af.
Tips
In plaats van naalden kun je ook stof of grote bladeren gebruiken. Het deksel kun je maken van hout, maar je kunt deze ook maken met behulp van coiling.
Tekst en foto’s door Karin Olfers en Nadine Lemmers

Video over het maken van de mand met coiling
Bronnen
http://www.nativetech.org/basketry/coilindex.html
http://www.native-languages.org/baskets.htm
https://www.koasatiheritage.org/blog/2013/jun/19/baskets/
