Stolpersteine
Aan de Hoofdstraat 21 in Drouwen kan je op de oprit van het huis dat daar staat een “Stolperstein” van haar vinden. Een Stolperstein ( letterlijk vertaald: “Struikelsteen”) is een betonnen steentje met een messing koperen plaatje aan de bovenkant waar een naam, een geboortedatum, een sterfdatum en een plaats van overlijden staan.
Deze steentjes worden geplaatst voor de huizen van mensen die in de tweede wereldoorlog werden weggevoerd naar een vernietigingskamp, zoals Sobibor en Auschwitz. Meestal waren dit Joodse mensen. Ook Diena was Joods, net als haar vader, moeder, zus Koosje en nichtje Rachel. Rachel, nog maar drie jaar oud, woonde daarvoor in Amsterdam. Ze was door haar ouders naar opa en oma in Drouwen gestuurd omdat ze ervan uitgingen dat ze daar veiliger zou zijn dan in Amsterdam.
Jeugdvriendin
Mevrouw Geertje Hadderingh (90 jaar) uit Bronneger was vriendin van Diena en herinnert zich nog heel goed dat haar vriendinnetje van de ene op de andere dag was verdwenen. Samen met Diena speelde ze vaak met de kleine Rachel.
Naar Kamp Westerbork en daarna naar Auschwitz
Op 2 oktober 1942 kregen ze een oproep om zich te melden bij hotel Bieze in Borger. Daarna moesten ze doorreizen naar Kamp Westerbork en een paar dagen later naar Auschwitz. Moeder Naatje, haar twee dochters Koosje en Diena en haar kleindochter Rachel werden vermoord in de gaskamers van Auschwitz op 19 oktober 1942. Op 22 oktober wachtte vader Benjamin Mozes Cohen hetzelfde lot.
Niet de enigen die werden vermoord
Ze zijn niet de enigen die zijn weggevoerd uit Drouwen. Op het adres Alinghoek 13 woonden Simon Jonas Nijveen en zijn dochter Rosa. Omdat Simon Jonas zwaar hartpatient was, hoefde hij zich niet in Borger te melden. In 1943 gingen ze alsnog naar Kamp Westerbork en daarna naar Sobibor. Op 23 april 1943 werden ze daar beiden vermoord.
Ook in Valthermond werden Joodse mensen weggevoerd. Op het Adres Kavelingen 50 (nu: Zuiderdiep 506) woonde de familie Lezer: Vader Daniel, moeder Hendelina en de kinderen Jozef, Telsiena Richel en Jozefien. Ook zij werden weggevoerd en in 1943 vermoord. Op het adres Kavelingen 60 woonde Schoontje Dalsheim – Israëls. Ze is in 1942 weggevoerd en op 12 oktober 1942 vermoord in Auschwitz.
Adressen:
Hoofdstraat 21 Drouwen
52.95058, 6.80004
Alinghoek 13 Drouwen
52.95569, 6.79517
Kavelingen 60 Valthermond
52.92411, 7.01597
Zuiderdiep 506 Valthermond
52.89865 , 6.99807
Bronnen
https://www.nieuwsbode.info/nieuws/algemeen/34008/applaus-voor-vermoorde-joodse-inwoners-drouwen
Wat zijn Stolpersteine en voorbeelden van projecten:
http://struikelstenen-assen.nl/struikelstenen-2
Foto’s en tekst Hans Meijering
