Ötzi is de naam die gegeven is aan de mummie van een prehistorische man wiens bevroren lichaam in 1991 werd ontdekt in een gletsjer in Zuid Tirol in Italië. Hij stierf rond 3.300 v. Chr. op 45-jarige leeftijd en zijn lichaam werd in een gletsjer geconserveerd. Wetenschappers hebben veel aspecten van zijn leven kunnen achterhalen, waaronder zijn dieet. Nieuwe wetenschappelijke methoden hebben hen nu echter in staat gesteld de inhoud van zijn laatste maaltijd te identificeren, zoals gerapporteerd in het tijdschrift “Current Biology”.
Het dieet van de ”Iceman” is al eerder geanalyseerd, maar niet zo in detail. Het laatste onderzoek is gebaseerd op het bekijken van zijn maaginhoud. Verrassend genoeg werd dit orgaan pas onlangs ontdekt, omdat het zich niet op de normale plaats bevond, als gevolg van de manier waarop zijn lichaam in de loop der tijd was gemummificeerd.
Het schijnt dat zijn laatste avondmaal goed uitgebalanceerd was, maar opvallend rijk aan vet met sporen van vlees en vet van wilde geit en edelhert. Wetenschappers denken dat het vet niet afkomstig was van zuivelproducten, maar van de Alpiene steenbok, een soort wilde geit die leeft in de bergen van de Europese Alpen. Het is niet bekend of het vers of gedroogd werd gegeten.
Volgens Dr. Frank Maixner van het Eurac Onderzoeksinstituut voor Mummiestudies in Bolzano bedroeg het vetgehalte 50%, wat veel hoger is dan de 10% in het gemiddelde moderne dieet. “Als je kijkt naar de hoogte waarop de Iceman jaagde, dan heb je dit soort energie nodig. De beste manier om dit te krijgen is door vet te eten. Dit geeft je de nodige energie om in deze barre omgeving te overleven.”
Zo’n voedzame maaltijd zou Ötzi op zijn besneeuwde tocht over de gletsjers hebben volgehouden, maar het zou niet al te lekker hebben gesmaakt. Dr. Maixner: “Het is geitenvet en het is moeilijk voor te stellen hoe dat smaakt. Als je bedenkt dat er ook geen zout bij was, denk ik dat het nauwelijks eetbaar is.”
Zijn maag bevatte ook sporen van een oud graan genaamd eenkoorn en van een soort wilde varen. Die soort is giftig en hij kan het als een kruidenmiddel gebruikt hebben. Het kan ook zijn dat hij zijn voedsel in varenbladeren wikkelde en per ongeluk de giftige sporen binnenkreeg. In ieder geval was hij niet erg gezond. Zijn lichaam vertoont verschillende wonden en hij had al tekenen van verstopte aderen, hoewel hij pas 45 jaar oud was.
Het lichaam van Ötzi wordt tentoongesteld in het Archeologisch Museum van Zuid Tirol in Bolzano, Zuid-Tirol, Italië
Text Alun Harvey
Vertaling Hans Meijering
