Hoe zit het dan met alle archeologische vondsten die worden gevonden door niet-archeologen?
Een toevalsvondst is een archeologische vondst die niet tijdens een archeologisch onderzoek of opgraving wordt gedaan. Dit zijn dus vondsten die door mensen in hun achtertuin zijn gedaan, of hobbyisten en amateurarcheologen tijdens het struinen op akkers of tijdens een dag op pad met een metaaldetector.
Toevalsvondsten kun je aanmelden bij de database van PAN, het Portable Antiquities of the Netherlands. Op die manier blijft de informatie over vondsten beschikbaar voor de wetenschap en erfgoedonderzoek. Het is dus erg belangrijk om dit te doen.
Doordat toevalsvondsten uit de originele archeologische omgeving zijn verdwenen, kunnen we weinig zeggen over de relatie van het object met zijn omgeving. Dat is vooral zonde wanneer de ondergrond waar de vondst uit komt archeologisch gezien nog wel intact is. Om dit en andere lastige situaties te voorkomen zijn er een aantal richtlijnen die je in gedachten moet houden als je zelf zoekt:
1. Vraag altijd toestemming om te zoeken aan de grondeigenaar.
2. Zoek niet dieper dan 30 cm.
3. Zoek niet in gemeenten waar een detectorverbod geldt. Controleer dit in de Algemene Plaatselijke Verordening (APV).
4. Zoek niet op en bij (archeologische) monumenten. Dit zijn bijvoorbeeld beschermde gebieden en zichtbare archeologische sporen zoals hunebedden en grafheuvels.
5. Zoek niet met een metaaldetector onder water, niet op de waterlijn en niet in uiterwaarden van een rivier.
6. Meld je vondst bij PAN.
In deze video spreken we met Tim, een gepassioneerde metaaldetectorist en Margot, vondstregistrator bij PAN, over het vinden en aanmelden van toevalsvondsten en op zoeken met een metaaldetector.
Archeologische bodemvondst aanmelden
Doe je een bodemvondst in Drenthe (zowel in individueel, als in werkgroep verband), meld dit dan bij PAN of bij een van de spreekuren voor archeologie, stenen en fossielen bij het Hunebedcentrum. De archeologen onderzoeken en registreren de vondst, daardoor wordt de waardevolle archeologische informatie beschikbaar voor onderzoek. De locatie van jouw vondst wordt niet openbaar gemaakt, daarnaast kun je na afloop jouw vondst gewoon weer mee naar huis nemen. Tijdens de registratie wordt de vondst gefotografeerd en opgenomen in de Database van PAN (Portable Antiquities of the Netherlands). Inzage krijgen in je eigen vondsten in de Pan-database is mogelijk.
Iets gevonden buiten Noord-Nederland en ben je niet woonachtig in Noord-Nederland? Dan verwijzen je graag door naar de website van PAN.
Deze publicatie en film maakt deel uit van het project Oerschool en oeracademie (met projectnummer NWA.1397.201.001 van het onderzoeksprogramma NWA Wetenschapscommunicatie 2020 dat (mede) is gefinancierd door de Nederlandse Organisatie voor Wetenschappelijk Onderzoek (NWO).
