Deze week verscheen Deel 20 uit de hunebedreisgidsserie Mythische Stenen. De reis ging dit keer door Portugal, een land met eindeloos veel hunebedden. Een groot deel daarvan betreft de typische Portugese anta’s, hunebedden met een lange gang en een kamer die veelal uit 7 tegen elkaar leunende draagstenen bestaat. Dit type is voornamelijk gebouwd tussen 4000 en 3000 v. Chr. In Deel 20 ga ik op zoek naar de oorsprong van de megalieten in Europa. Dat zou heel goed Portugal kunnen zijn, maar voor wat betreft de hunebedden zelf ligt dat waarschijnlijk wat ingewikkelder. In Deel 20 meer daarover.
Portugal is een mooi land. De vele stuwmeren, die anders dan in Spanje nog goed gevuld zijn, worden afgewisseld met eindeloze olijfboomgaarden. En we hadden drie weken lang zon, begin februari. De Portugezen spreken vaak redelijk goed Engels en dat was een verademing na Spanje. Het was akelig om te zien hoe het platteland langzamerhand uitsterft. Daar zie je het ene na het andere vervallen huis.
Onderstaande tekst en foto’s zijn een weergave van pagina 186-188 van deel 20. Het boek en alle andere delen (m.u.v. Deel 14 Schotland), zijn vanaf deze week te koop in de winkel van het Hunebedcentrum en op www.Hunebed.eu. Op het YouTube kanaal zijn tientallen filmpjes (https://www.youtube.com/channel/UC8uWg2WCvIeMyDTwXywDVQA) van hunebedden in Europa te zien. Daar zullen over enkele maanden ook filmpjes van hunebedden in Portugal verschijnen.
‘Dólmen do Monte Penedono****, ook Nossa Senhora do Monte, is gekerstend door deels over de kamer van de dolmen een kapel te bouwen. De gang van de veelhoekige kamer ligt ten oosten van de kapel en is op het zuidoosten gericht. De kapel zelf is overigens nu ook een ruïne. Opgravingen in 1990 die werden uitgevoerd in verband met de restauratie van de kapel wijzen op gebruik van 3200 tot 2900 v. Chr. Ongeveer 30 m ten noorden van de kapel ligt Dólmen de Carvalhal**, een kleiner ganggraf, met oorspronkelijk zeven draagstenen. Later aangebrachte gestapelde stenen onthullen de voormalige plattegrond die gevormd werd door zeven dragende stenen. Hoewel de dolmen zwaar gehavend is, is nog wel mooi te zien hoe een ‘schouderblad’ boven de gang werd geplaatst, zodat de gang netjes overliep in de hogere kamer. De gang is op het oosten gericht.
Ongeveer 800 m ten zuiden van de kapel langs dezelfde weg ligt Dólmen do Sangrino***. Ook deze kleine dolmen heeft een veelhoekige kamer met een gang. Het vroegste stadium van bewoning wordt gekenmerkt door de aanwezigheid van acht microlieten, messen, een bijl, kralen en enkele potscherven, die rond 3000 v. Chr. werden gebruikt. Het monument werd door Klokbekermakers hergebruikt gezien de aanwezigheid van potten met een platte bodem.
Routebeschrijving: Vanuit Penela da Beira op Rua do Pendão na 600 meter links verharde weg. Na 1,7 km links ligt Dólmen do Monte Penedono. 800 meter verder ligt links Dólmen do Sangrino. Parkeerplaats aanwezig.
Halverwege worden ook de behoorlijk vervallen Dólmens de Lapinhas 1 en 2 aangegeven met een 40 jaar oud bord, maar het bruggetje ernaartoe is vernield, waardoor het tussenliggende riviertje niet meer overgestoken kan worden.
Er is bij de kapel een kleine parkeerplaats. Wat ons betreft een prima overnachtingsplaats. Sommige locals denken daar anders over. Als ze ons passeren, toeteren ze. Maar na negen uur ’s avonds komt er geen verkeer meer langs en stopt dus ook het getoeter. Helemaal rustig slaap je dan niet meer.’
