De beroemde kogeldioriet uit Eext in Natura Docet

Geplaatst door

215

Onder zwerfsteenliefhebbers is het vinden van een kogeldioriet de ultieme vondst. Als je dit eenmaal in je leven hebt gevonden dan hoor je er helemaal bij. Echter de meesten zullen er nooit eentje vinden want dit type gesteente is uitermate zeldzaam. In Drenthe is er ooit maar eentje gevonden en dat al bijna 80 jaar geleden, in 1940. Het is een van de meeste bijzondere zwerfstenen ooit in het Hondsruggebied gevonden. Dit exemplaar ligt nu in Museum Natura Docet in Denekamp.

Kogel dioriet uit Eext in Museum Natura Docet in Denekamp.

Wat is een kogel-dioriet (dioriet-orbiculiet)

Dit is een zeer zeldzaam voorkomende variant van dioriet. Fraai ontwikkelde kogel-dioriet is goed bekend van Sainte Lucie de Tallano op het Franse eiland Corsica in de Middellandse Zee. Ook uit Zuid-Finland zijn prachtige voorbeelden bekend. Meer informatie over dioriet en kogeldiorieten zie https://www.stenenzoeken.nl/welke-steen-heb-ik/welke-steen-heb-ik-1/dioriet

Van kogel-dioriet zijn tot dusver een drietal zwerfstenen bekend. Een fraai, groot exemplaar werd in de vorige eeuw bij Eext op de Hondsrug in Drenthe gevonden. Deze zwerfsteen is in een paar delen gezaagd en gepolijst en is opgesteld in Museum Wonderrijck in Denekamp. Bij Haddorf in Duitsland is een kleine zwerfsteen van kogel-dioriet gevonden. Het is een wit-zwart gesteente met een aantal meer of minder duidelijke, tot 4 cm grote, radiair-concentrisch gebouwde kogelschalen ofwel orbiculen. De kogels in de zwerfsteen zijn opgebouwd uit een lichtkleurige kern met enigszins radiair uitwaaierende grove kristallen van hoornblende en plagioklaas, omgeven door één of meer schalen van witte plagioklaas en donkere mineralen.

Kogel-dioriet – Zwerfsteen van Neuenkirchen (bij Haddorf) (Dld.)

Een derde exemplaar betreft een groot zwerfblok, dat bij het bergen in twee stukken is gebroken. De zwerfsteen werd gevonden op één van de steenstranden van het eiland Mön in Denemarken. Deze kogel-dioriet maakt door zijn donkere kleur een gabbroïde indruk. Het gesteente bevat een groot aantal zwartwitte ronde tot ovale orbiculen (zie bijgeplaatste foto). De bouw van de orbiculen is te vergelijken met die in de zwerfsteen van Haddorf. Hoewel fors, is deze orbiculiet niet de grootste zwerfsteen die bekend is. De kogelgraniet van Nieuw-Schoonebeek moet oorspronkelijke een kleine kubieke meter groot zijn geweest. Deze laatste is te zien in de expositie van het Hunebedcentrum.