Vanaf de oude steentijd zal de lepel al gebruikt zijn als werktuig. Lepels zullen zijn gemaakt van bot, gewei, hoorn en hout. Een goed voorbeeld uit de steentijd is te bewonderen in Denemarken – lepel gevonden in het veen Christiansholms Mose, Denemarken. In dit artikel leggen we stap voor stap uit hoe je een lepel maakt.
Benodigdheden
Houtsnijmes – lepelmessen van diverse grootte- zagen – voor de veiligheid gebruik een bril, een stofmasker en een paar werkhandschoenen.
Stap 1 – materiaal
Na het verzamelen van de benodigdheden komt de belangrijkste stap – het kiezen van het materiaal. Zacht hout is gemakkelijk te bewerken, denk aan berk, linde of wilg. In ons voorbeeld hebben we gebruik gemaakt van berkenhout.
Stap 2 – Splijten van de boomstam en verwijderen van kern
De eerste stap is het splijten van de boomstam. Denk aan je veiligheid. Geef met je bijl een kleine tik zodat je bijl in de bovenkant van het hout zit. Til het blok op met je bijl en klop met dit blok tegen een boomstam of werkbank aan totdat de boomstam is gespleten. Maak het oppervlak glad met je bijl. De kern van de boomstam moet worden verwijderd. Hak met bijl voorzichtig het donkere hout in het midden weg.
Stap 3 – Verwijderen van de schors
De volgende stap is de schors verwijderen. Hak met de bijl vanaf het midden omlaag. Door de bijl naar buiten te draaien komt de schors los. Met een mesje verwijder je de laatste stukjes schors.
Stap 4 – Maken van de vorm
De uiteinden van het stuk hout moeten worden afgerond en deze rondingen zijn de basis voor de vorm van de lepel. Hak met langzame bewegingen naar beneden terwijl je het hout vast houdt met je andere hand. Bewerk het hout met een houtsnijmes zodat je een ronde vorm krijgt. Snij met het mes van je vandaan en gebruik je duim.
Om een echte lepel te krijgen is het verstandig met potlood de vorm te tekenen op het hout. Je tekent een cirkel met een steel en maakt de steel iets breder richting de cirkel. De cirkel is maximaal een centimeter tot de rand.
Zaag aan beide kanten van de lepel een gleuf. Hak met een bijl de stukken hout weg. Snij met het mes de lepel egaal.
Hol met je lepelmes de cirkel uit, maar maak de lepel niet te dun. Hou je lepel goed vast aan de steel.
Snij met het houtsnijmes de lepel egaal en zorg dat de steel recht en glad is.
Stap 5 – Drogen en behandelen
Droog je lepel voor drie tot vijf dagen. Je kan ervoor kiezen de lepel te schuren. Om de lepel lang te kunnen gebruiken is het verstandig de lepel te behandelen. Smeer de lepel met olie in – denk aan lijnolie of walnootolie.
Nu is de lepel klaar voor gebruik.
Tekst en foto’s door Rolinka Ovinge, Thirsa Kats en Nadine Lemmers
