Op vrijdag 3 maart heb ik het eindresultaat van het fotoproject ‘Bewogen Hunebed’ aangeboden aan het Hunebedcentrum in Borger. Deze foto, een compilatie van een vijftal afzonderlijke foto’s, werd afgedrukt op een lange plaat van 3,60 meter en hangt nu in de gang van het kantoorgedeelte van het Hunebedcentrum. Harrie Wolters nam de foto in ontvangst en was blij verrast met deze andere kijk op hunebed D27. De foto’s zijn gemaakt door mij, Oebele Gjaltema, eigenaar van het bedrijf Verbeelder in Borger.
Ruim vijftien jaar werkte ik als beleidsadviseur bij het Recreatieschap Drenthe, een samenwerkingsverband van alle Drentse gemeenten en één Friese gemeente, op het gebied van recreatie en toerisme. In die tijd heb ik mij toegelegd op het beleefbaar maken van de vele natuur- en cultuurhistorische parels die Drenthe rijk is.
In het begin van deze eeuw stuitte ik op het vakgebied Interpretation. Een diepgaande methode om de essentie van gebieden of onderwerpen te bepalen en hoe die essentie door mensen te laten beleven. Dit vakgebied was door-ontwikkeld vanuit de Earth Education in de Verenigde Staten. Achterliggende gedachte is dat wanneer mensen iets echt begrijpen, ze het dan ook gaan waarderen. En alleen wanneer je iets waardeert, zul je bereid zijn dit te beschermen. Dit is dus een belangrijke voorwaarde om natuur maar ook cultuurhistorische waarden te behouden.
Ik ben opgeleid door Michaël Steeghs, die op zijn beurt weer is opgeleid door Steve van Matre, één van de grondleggers van Earth Education. Samen met hem en later ook alleen vanuit mijn bedrijf Verbeelder, heb ik een groot aantal gebieden in Drenthe geanalyseerd en de essentie ervan in beeld gebracht. Onder andere in de Hunzevallei, Gemeente Coevorden en Midden Drenthe. Maar ook bijvoorbeeld een aantal gebieden van Staatsbosbeheer zoals het Sleenerzand en het gebied rondom Kamp Westerbork.
Een sprekend voorbeeld van zo’n analyse is Midden Drenthe. De essentie van dit gebied is dat daar door vooral hoogteligging en bodemsamenstelling nooit veel mensen hebben gewoond. Pas toen de kunstmest zijn intrede deed en door toenemende mechanisatie, konden grotere gebieden worden ontgonnen. Als je dat eenmaal weet, snap je ook waarom het nog steeds één van de dunst bevolkte regio’s van Nederland is met het hoogste percentage agrariërs, dat daar kamp Westerbork is gerealiseerd, dat de VAM en de Sterrenwacht daar terechtkwamen, maar ook dat er nergens nog zoveel zandwegen zijn en het ’s nachts zo donker is. Zo weet je dus wat je gebied is en hoe je de essentie ervan kan laten beleven en eventueel vermarkten.
Het in beeld brengen van de essentie doe ik niet alleen door analyses te maken en rapporten te schrijven, maar ook met fotografie. Omdat ik fotograaf ben, kon ik ook belangrijke aspecten van die essentie letterlijk in beeld brengen. En zoals bij ieder vak, is het goed je steeds verder te verdiepen en bij te leren. Daartoe volgde ik in 2021 -2022 een korte opleiding aan de Foto Academie in Amsterdam. Het doel was om te leren seriematig te werken.
Daarvoor moest een onderwerp worden gekozen. En het lag voor mij voor de hand om daarvoor hunebedden te nemen. Hèt symbool van Drenthe en comfortabel dichtbij. Ik woon hemelsbreed 270 meter vanaf hunebed D 27, die grote dus bij het Hunebedcentrum.
Wat mij bijzonder treft bij hunebedden is het aspect tijd. Ze liggen er al zo’n 5000 jaar. Gezien vanuit hun perspectief hebben zij talloze culturen, landschappen en generaties bewoners zien voorbij komen. Vanuit het rustige tempo van de stenen (ze kwamen ook metertje voor metertje vanuit Scandinavië naar ons land), moeten al deze veranderingen als een flits voorbij zijn geraasd.
Dat wilde ik in beeld brengen. De rustige, wijze stenen als een oase van rust, te midden van het jachtige leven er omheen. Ik nam dus foto’s van de hunebedden en combineerde deze met beelden waarin de omgeving voorbij raast. Hoewel ik verschillende hunebedden in de omgeving op deze manier heb vereeuwigd, heb ik een aantal foto’s van hunebed D27 verzameld en die op de 3,60 m lange foto gecombineerd. Deze hangt nu in de gang van het kantoorgedeelte van het Hunebedcentrum.
Ik noem het project ‘Bewogen Hunebed’. Hoewel het hunebed zelf onbewogen door de eeuwen blijft liggen, beweegt de omgeving voortdurend om haar heen. Maar het beweegt ook mensen. Het laat hen nadenken over de tijd, over oude cultuur en over de eigen spiritualiteit en vergankelijkheid.
De foto is te zien in het Hunebedcentrum maar je kunt de foto’s ook afzonderlijk vinden op mijn website www.verbeelder.com. Overigens zijn daar ook foto’s van een aantal andere opdrachten te vinden die ik in de afgelopen periode heb uitgevoerd.
Borger, maart 2023
Verbeelder | Oebele Gjaltema
0651955136
oebele@verbeelder.nl
www.facebook.com/oebele.gjaltema
