Tarxien is een megalithisch tempelcomplex gelegen vlakbij Valetta de hoofdstad van Malta. Reeds in 1956 is dit fraaie tempelcomplex op een postzegel van de toenmalige Britse kolonie Malta verschenen. [Malta was een Britse kolonie tot de onafhankelijkheid; het werd toen, op 21 september 1964, een onafhankelijke staat binnen het Britse gemenebest].
Het complex is ingeklemd door hedendaagse bebouwing en het ziet er, als je binnen komt, wat rommelig uit. Het is één van de zeven megalithische tempelcomplexen op Malta en Gozo die op de werelderfgoed lijst van UNESCO staan [sinds 1980]. De republiek Malta is derhalve een el dorado voor liefhebbers van archeologie.
De Tarxien-tempels bestaan uit drie afzonderlijke, maar aaneengeschakelde tempelstructuren. De hoofdingang is een reconstructie uit 1956, toen de hele site werd gerestaureerd.
De eerste tempel is gedateerd op ongeveer 3100 voor Christus en is het meest uitgebreid ,qua versiering, van alle tempels van Malta. De middelste tempel dateert uit ongeveer 3000 voor Christus en is uniek omdat het, in tegenstelling tot de rest van de Maltese tempels, drie paar apsissen heeft in plaats van de gebruikelijke twee. [een apsis is een ronde of veelhoekige nis in b.v. een kerk].
De derde meest oostelijke tempel is eveneens gedateerd op ongeveer 3100 voor Christus en is de meest decoratieve trmpel, met verschillende symbolen die de bezoekers verwelkomen bij de hoofdingang. Gebeeldhouwde dieren, een versierd altaar en een lager deel van een kolossaal beeld van een gerokte figuur sieren de eerste apsissen.
De grote stenen blokken van de tempels werden in 1914 ontdekt door een lokale boer [Lorenz Despott] die bezig was zijn veld te ploegen. Omdat de eigenaar van het land, waaronder de tempels lagen begraven, dacht dat de grote stenen archeologische waarde zou kunnen hebben nam hij contact op met Themistocles Zammit, de directeur van het Nationaal Museum van Malta.
Zammit begon, na een eerste inspectie van de site, te graven en het duurde niet lang eer hij zich bevond in het centrum van het tempelcomplex. Gedurende de daarop volgende periode van drie jaar schakelde hij de hulp in van lokale boeren en stedelingen voor een opgravingsproject van ongekende omvang in Malta. Een klein deel van de artefacten van de site werd in 1923 door Zammit geschonken aan het Brits Museum. Tijdens de opgravingen ontdekte Zammit een groot aantal stenen rollen, die vermoedelijk werden gebruikt voor het verplaatsen van de zware platen uit de steengroeve naar de bouwplaats. Sommige platen wegen tot 10 en 20 ton per stuk.
Verdere opgravingen in de tempels werden uitgevoerd in de periode na de Tweede Wereldoorlog onder leiding van J.G. Baldacchino.
De opgravingen toonden aan dat het complex op grote schaal werd gebruikt voor allerlei rituelen zoals offeren. Na opgravingen bleek namelijk dat het op grote schaal werd gebruikt om dieren te offeren. Het grote aantal dierlijke botten dat in dit complex werd ontdekt geeft het belang aan dat deze dieren destijds in het dagelijks leven speelden. In wat het hoofdaltaar wordt genoemd, werd een stenen plug verwijderd en werden 13 stukken vuurstenen messen en overblijfselen van geofferde dieren ontdekt.
In het complex werden ook afbeeldingen van gedomesticeerde dieren aangetroffen zoals geiten, stieren, varkens en een ram.
Doorgangen tussen verschillende delen van het complex werden soms geblokkeerd door fysieke barrières, wat suggereert dat delen van deze gebouwen slechts toegankelijk waren voor een deel van de gemeenschap. Een grote haard in de gang tussen de eerste apsissen en een kleinere in de gang tussen het tweede paar apsissen van de Centrale Structuur, zijn het bewijs van het gebruik van vuur binnenin. Ondanks alle opgravingen is weinig bekend over wat er in deze gebouwen plaatsvond. In de vroege bronstijd (na 2.000 voor Christus) veranderden nieuwe bewoners op de eilanden sommige gebieden binnen de site in een begraafplaats die een rijk scala van gebruiken en voorwerpen achterliet.
Het Tarxien tempelcomplex is een van de mooiste en grootste megalithische tempels van Malta. Als je van archeologie en kunst houdt en nieuwsgierig bent naar de geschiedenis, is dit, zo dicht bij de hoofdplaats van het eiland, bij uitstek een plaats om te bezoeken.
