Sporen van de grote ijstijden zijn in Noorwegen niet moeilijk te vinden.
De afgeronde bergen en gladde rotswanden en plateau’s maken duidelijk dat hier met enorme krachten de bergen afgeschuurd zijn tijdens de grote ijstijden.
Bij Lysefjord kon je de prachtig afgesleten bergkam zien boven de fjord.
Glaciale kuilen
In de buurt van Fjaera (net zuidelijk van de Hardangervidda) waren Glaciale kuilen (Jettegrytene, Glacial potholes) te zien in de rotswand.
Deze bijzondere kuilen waren uitgesleten in de steile bergwanden bij Rullestadjuvet. Hier zie je enkele van de grootste glacial potholes van Noord-Europa; meerdere meters in diameter. Glaciale kuilen zijn ronde kuilen in de berg gemaakt door water, ijs en stenen die in de laatste ijstijd met daverend geweld deze kuilen in de rotsen hebben uitgesleten. In dit geval zijn de potholes ontstaan onder de smeltende ijskap. Er waren zo’n 30 potholes te vinden.
Deze kuilen worden gevormd terwijl een gesteenteoppervlak wordt bedekt door een gletsjer. Bij het smelten van de gletsjer verzamelt het smeltwater puin van de morene. Als uiteindelijk dit smeltwater gemengd met puin een gletsjerspeet vindt zal het als een wervelende waterval naar beneden stromen. De zijkanten van de gletsjerspleet worden uitgeschuurd en er wordt een verticale schacht gevormd in het ijs. De erosie is in dit geval voortgezet in de rotsbedding of zijkant van de gletsjer.
Nadat de gletsjer zich heeft teruggetrokken zijn de kuilen als lege schachten of als pijpen gevuld met grind, zand of keien achtergebleven. Ze zijn het restant van de oude, enorme gletsjers en het bewijs van de vroegere omvang.
De wandeling erheen was prachtig en lastig. Bij vochtig weer zijn de steile gladde rotsformaties moeilijk te beklimmen maar de beloning van het uitzicht en het landschap waren de klim meer dan waard. Tot de laatste 100 meter waar met ijzeren haken het pad steil langs de berg omlaag ging. Hier hebben we veiligheidshalve vanaf gezien. Gelukkig hadden we een drone bij ons en konden we ze toch nog bekijken!
