Stonehenge is een megalithisch monument gelegen in het Engelse graafschap Wiltshire ongeveer 13 kilometer ten noordwesten van Salisbury. Bij een datering uit 2007 is de bouw van Stonehenge bepaald op 2300 voor Christus, 300 jaar later dan tot dan toe werd aangenomen.
Het grote monument bestaat uit een aarden wal rondom een cirkelvormig arrangement van grote, primitief bewerkte, staande stenen en is een van de beroemdste prehistorische locaties op aarde.
Het is – ondanks de naam – geen echte Henge. Een Henge is een rond of ovaal aardwerk bestaande uit een wal en greppel met één of meer doorgangen. De gracht of greppel bevindt zich, in tegenstelling tot een echte Henge, bij Stonehenge buiten de afsluiting en er niet binnenin.
Het bouwwerk plus de omgeving zijn in 1986 toegevoegd aan de Werelderfgoedlijst van UNESCO. Het is tevens een door de Britse overheid bij wet beschermd antiek bouwwerk. Stonehenge zelf is eigendom van de Kroon die het in 1918 verkreeg van Cecil Chubb, de laatste private eigenaar. Het wordt beheerd door de English Heritage organisatie.
Aan het wereldberoemde Stonehenge in Groot Brittannië zijn maar liefst drie postzegels gewijd.
In 1990 verscheen het complex op een postzegel uit Engeland, de Verenigde naties besteedden in 1992 met een fraaie zegel aandacht aan dit complex terwijl Frankrijk in 2012 ook een postzegel uitbracht met daarop Stonehenge.
De bouw van Stonehenge is bestudeerd door archeoloog Ricard J.C. Atkinson.
Hij concludeert dat het bouwwerk in drie verschillende fases is gebouwd. Waarschijnlijk is Stonehenge voor het eerst gecreëerd rond het jaar 3.000 voor Christus, waarbij houten palen in een cirkel werden gezet met daar omheen een gracht. Er was een grote ingang in het noordoosten en een kleinere in het zuiden. De bouwers plaatsten de beenderen van herten en runderen en een paar vuurstenen werktuigen in de bodem van de gracht. De beenderen waren veel ouder dan de geweien die gebruikt werden om de gracht te graven; de mensen die ze begroeven hadden de beenderen blijkbaar een hele tijd bewaard voor ze begraven werden.
Rond 2600 voor Christus werd het tweede deel van de bouw in gang gezet: de houten palen maakten plaats voor de bekende grote stenen die er vandaag de dag nog steeds te zien zijn. De noordoostelijke ingang werd in deze periode verbreed waardoor hij juist in de richting van de zonsopkomst in midzomer en de zonsondergang in midwinter kwam
De laatste bouw vond plaats tussen 2100 en 1500 voor Christus, waarbij de buitenste cirkel van stenen geplaatst werd. In deze fase van bouwactiviteiten werden 30 enorme stenen naar de site gebracht. Bij het stapelen van de stenen werden pen-gat verbindingen toegepast. De horizontale stenen, van 25 ton zwaar, die bovenop lagen werden onderling verbonden door een messing en groef verbinding .
Archeologen van de Universiteit van Sheffield hebben door koolstofdatering van gecremeerde menselijke resten, gevonden in de gracht op Stonehenge, kunnen aantonen dat het monument als een begraafplaats gebruikt werd vanaf na zijn ontstaan net na 3000 v.Chr. tot rond 2500 v.Chr. De deskundigen nemen aan dat de menselijke resten de graven zijn van natuurlijk gestorven leden van één familie en haar nakomelingen. Mede hierdoor wordt Stonehenge meer en meer geïnterpreteerd als een crematie- en begraafplaats, de oudst bekende in deze soort in het Verenigd Koninkrijk.
In september 2008 maakten Britse archeologen nieuwe bevindingen openbaar, zij waren de eersten die sinds 1946 onderzoek mochten doen bij het complex. De functie van het complex was volgens hen een gezondheidscentrum. Er zijn veel skeletten gevonden met lichamelijke aandoeningen, waarvan niet alle uit de nabije omgeving afkomstig waren. Deze archeologen zien Stonehenge als een soort Lourdes van de oudheid.
Het is niet zeker waarom Stonehenge gebouwd werd, maar de meeste onderzoekers gaan er toch van uit dat het bouwwerk met name was bedoeld als religieus of ceremonieel gebouw.
In 1965 werd voor het eerst de theorie gedeeld dat de plaatsing van Stonehenge misschien iets te maken had met de stand van de zon. De stenen lijken dan ook perfect te zijn geplaatst om bijvoorbeeld de langste en kortste dag van het jaar te meten.
Daarom wordt gedacht dat Stonehenge vroeger een echte zonnetempel was.
Vandaag de dag wordt de zonnewende dan ook nog steeds gevierd bij dit monument.
Er zijn op het Hunebednieuwscafe meer artikelen over Stonehenge verschenen. Hieronder de links
